از شهید حسین فهمیده تا فن آوری «پهپادهای انتحاری دارای هوش مصنوعی»

اگر روزی شهید فهمیده به دلیل نداشتن مهمات کافی و موثر برای دفاع از کشور جان خودش را روی کف دست گرفت تا با عملیات استشهادی خرج امنیت ایران عزیز اسلامیمان کند و به زیر تانکهای رژیم بعثی صدام بیندازد حالا با تلاش همرزمان شهید فهمیده نقش او در دفاع از مرزهای سرزمینمان را پهپادهای انتحاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادامه میدهند و از آسمان بر سر دشمن فرود می آیند

شهید محمدحسین فهمیده (۱۳۴۶-۱۳۵۹ ش) نوجوان ۱۳ ساله ای بود که در جنگ تحمیلی با شجاعت بسیار نارنجک به کمر بست و زیر تانک دشمن رفت و با گذشتن از جان خود، پیروزی و حماسه آفرید. این دانش آموز رزمنده بسیجی با ایمان و بینش عمیق خود در جنگ با دشمن پیش قدم شد و با نیل به شهادت، درس شجاعت، فداکاری و مقاومت را به همه بسیجیان و امت حزب الله آموخت. امام خمینی از این نوجوان ۱۳ ساله به عنوان رهبر یاد فرمود و بدین گونه نام و یاد او، منشا حماسه‌های بزرگ شد و تحول عظیمی در شیوه‌های دفاع مقدس و نبرد رزمندگان اسلام ایجاد کرد و راه پیروزی و سرافرازی را یکی پس از دیگری، هموار ساخت.

محمدحسین فهمیده، فرزند محمدتقی در سال ۱۳۴۶ در خانواده‌ای مذهبی در محله پامنار شهر قم چشم به جهان گشود. وی دوران کودکی را همراه سایر فرزندان خانواده و در کنار برادرش داوود که وی نیز سه سال بعد از شهادت محمدحسین شهید شد، با صفا و صمیمیت و در زیر سایه محبت و توجه پدر و مادری مهربان سپری کرد. محمدحسین در سال ۱۳۵۲ به مدرسه رفت و کلاس اول تا چهارم ابتدایی را با یک معلم روحانی طی کرد. سال پنجم ابتدایی و اول و دوم راهنمایی را به دلیل انتقال خانواده اش به کرج در دو مدرسه در این شهر گذراند.

در همین دوران بود که به واسطه حوادث انقلاب، روح وی نیز مانند میلیون‌ها جوان و نوجوان دیگر کشور، دچار تحولات عظیمی گردید.

محمد حسین نوجوانی خوش برخورد، شجاع، فعال، کوشا بود و به مطالعه علاقه زیادی داشت و با وجود این که به سن تکلیف نرسیده بود، نماز می‌خواند و احترام خاصی برای والدینش قایل بود.

فهمیده شیفته و عاشق امام خمینی بود و باتمام وجود سعی در اجرای فرامین امام داشت. او می‌گفت: امام هر چه اراده کند، همان را انجام خواهم داد و من تسلیم او هستم.

هنگام ورود امام به ایران، به دلیل مصدوم بودن، موفق به زیارت امام نشد، اما پس از بهبودی در اولین فرصت به شهر مقدس قم رفت و موفق به دیدار شد.

شهید فهمیده دوازده ساله بود که حوادث کردستان اتفاق افتاد. خود را به کردستان رساند ولی به دلیل کمی سن، برادران کمیته او را بازمی‌گردانند و درصدد برمی آیند که در حضور مادرش از او تعهد بگیرند که دیگر از شهرستان کرج خارج نشود. ولی او رضایت نمی دهد و خطاب به آنان می‌گوید که خودتان را زحمت ندهید. اگر امام بگوید به هر کجا که باشد، آماده رفتن هستم.

در همان روزهای نخست جنگ تحمیلی، محمدحسین تصمیم می‌گیرد که به جبهه برود و با متجاوزان بعثی عراق بجنگد. زمزمه رفتن را در خانواده و بین دوستانش می‌افکند. در یکی از بیمارستان های کرج خود را به یکی از دوستانش که بستری بود، می‌رساند و با او خداحافظی می کند و از جبهه و جنگ برای او می گوید و تکلیف الهی خود را گوشزد می کند.

یک روز که به بهانه خرید نان از منزل خارج شده بود، مبلغ ۵۰ تومان را به دوستش می‌دهد و از او می‌خواهد که نان را بخرد و به منزل آنها ببرد و تصمیم خود را برای رفتن به خوزستان به او می‌گوید و از وی می‌خواهد که تا سه روز به خانواده‌اش خبر ندهد تا مانع رفتن او نشوند و سپس آن‌ها را مطلع کند.

در تهران یکی از پاسداران کمیته متوجه تصمیم او شده و با وی صحبت و سعی می‌کند او را از تصمیم خویش منصرف نماید، اما موفق نمی شود. شهید فهمیده که در عزم خود راسخ بود، خود را به شهرهای جنوب کشور می رساند و هر چه تلاش می کند که همراه گروه یا دسته ای که عازم خطوط مقدم جبهه هستند برود، موفق نمی شود. تا با گروهی از دانشجویان انقلابی دانشکده افسری برخورد کرده و به نزد فرمانده آنان می رود و از او می خواهد که وی را با خود ببرند. فرمانده امتناع می کند، اما شهید فهمیده آنقدر اصرار می کند تا فرمانده را متقاعد می کند که برای یک هفته او را همراه خود به خرمشهر ببرد.

در این مدت کوتاه هر کاری که پیش می‌آید حسین پیشقدم شده و استعداد و قابلیت خود را در همه کارها نشان می دهد. در همین مدت کوتاه حضور در خرمشهر با دوستش به نام محمدرضا شمس، مجروح می شوند و آن دو را به بیمارستان منتقل می‌کنند و علی رغم مخالفت فرمانده آن گروه و با حالت مجروحیت، دوباره به خطوط مقدم در خرمشهر برمی‌گردد.

در حین برخورد با فرمانده و پس از ممانعت وی از حضور در خط مقدم، چشمان حسین پر از اشک شده و با ناراحتی به فرمانده می‌گوید: من به شما ثابت می‌کنم که می‌توانم به خط بروم و لیاقت آن را دارم.

او برای اثبات لیاقت خود یک بار به تنهایی به میان عراقی ها رفته و لباس و اسلحه‌ای از عراقی ها بدست می‌آورد و در هیئت یک عراقی به نیروهای خودی نزدیک می‌شود، به طوری که رزمندگان مشاهده می‌کنند که یک عراقی کوچک به طرف آنان می آید! می خواهند به او شلیک کنند که یکی از آنان می گوید، صبر کنید با پای خودش بیاید تا اسیرش کنیم. هنگامی که نزدیک می‌شود، می‌بینند حسین است که خواسته ثابت کند که می تواند با دست خالی هم با عراقی ها بجنگد و شهامت و لیاقت حضور در خط مقدم را دارد. مسئول گروه که به توانمندی و توانایی و اراده پولادین حسین برای رزم در جبهه اعتماد و اطمینان پیدا می‌کند، به او اجازه ماندن در جبهه را می‌دهد.

محمدحسین پس از ابراز شایستگی هایش در جنگ، به اتفاق دوست شهیدش محمدرضا شمس، در یک سنگر قرار داشتند که در هجوم عراقی ها به خرمشهر محاصره می‌شوند. محمدرضا شمس، دوست و همسنگر حسین زخمی می‌شود و حسین باسختی و زحمت زیاد او را به پشت خط می رساند و به سنگر خود برمی‌گردد و می بیند که تانک‌های عراقی به طرف رزمندگان اسلام هجوم آورده و در صدد محاصره آنها هستند.

حسین در حالی که تعدادی نارنجک به کمرش بسته و در دستش گرفته بود به طرف تانک ها حرکت می کند. تیری به پای او می‌خورد و از ناحیه پا مجروح می‌شود. اما زخم گلوله نمی تواند از اراده محکم و عزم پولادین او جلوگیری نماید. بدون هیچ دغدغه و تردیدی تصمیم خود را عملی می‌کند و از لابه لای امواج تیر که از هر سو به طرف او می آمد، خود را به تانک پیش رو می رساند و آن را منفجر می‌کند و خود نیز تکه تکه می شود. افراد دشمن گمان می کنند که حمله ای از سوی نیروهای ایرانی صورت گرفته است، جملگی روحیه خود را می بازند و با سرعت تانک‌ها را رها کرده و فرار می‌کنند. در نتیجه حلقه محاصره شکسته می شود و نیروهای کمکی هم می‌رسند و آن قسمت را از وجود متجاوزان پاکسازی می کنند.

هشتم آبان به عنوان «روز بسیج دانش‌آموزی» و همچنین روز ۱۳ آبان به افتخار او به عنوان «روز دانش‌آموز» در ایران نامگذاری شد و سازمانی به همین نام زیر نظر بسیج مستضعفین تشکیل‌ شد. اشیای بازمانده از شهید حسین فهمیده در موزه شهدای تهران نگهداری می‌شود.

  • امام خمینی (قدس سره) در پیامی که به مناسبت دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی صادر می کنند، جملات معروفی را پیرامون شهید فهمیده بیان می‌فرماید: «رهبر ما آن طفل سیزده ساله ای است که با قلب کوچک خود که ارزشش از صدها زبان و قلم بزرگتر است، با نارنجک خود را زیر تانک دشمن انداخت و آن را منهدم نمود و خود نیز شربت شهادت نوشید».
  • مقام معظم رهبری آیت الله العظمی خامنه ای در مورد شهید فهمیده می‌فرماید: «زنده نگه داشتن یاد حادثه شهادت دانش آموز بسیجی، شهید فهمیده، از اصالت های دفاع مقدس می باشد». ایشان همچنین در دیدار با خانواده محمدحسین در رابطه با فداکاری و شجاعت او فرمودند: «بروز چنین حوادثی که از تربیت صحیح و اصالت های خانوادگی است، صرفاً در محیط های اسلامی جلوه گری و نورافشانی می‌کند».
  • سید شهیدان اهل قلم، شهید مرتضی آوینی در قسمتی از برنامه پنجم «روایت فتح»، شهادت محمدحسین فهمیده را این گونه زیبا ترسیم می‌کند: «خرمشهر از همان آغاز خونین شهر شده بود … آنان در غربت جنگیدند و با مظلومیت به شهادت رسیدند و پیکرهای شان زیر تانک های شیطان تکه تکه شد و به آب و باد و خاک و آتش پیوست. اما… راز خون آشکار شد. راز خون را جز شهدا درنمی یابند. گردش خون در رگهای زندگی شیرین است. اما ریختن آن در پای محبوب، شیرین تر… شایستگان آنانند که قلبشان را عشق تا آنجا انباشته است که ترس از مرگ جایی برای ماندن ندارد. شایستگان جاودانانند…».

از شهید حسین فهمیده تا فن آوری «پهپادهای انتحاری دارای هوش مصنوعی»

اگر روزی شهید فهمیده به دلیل نداشتن مهمات کافی و موثر برای دفاع از کشور جان خودش را روی کف دست گرفت تا با عملیات استشهادی خرج امنیت ایران عزیز اسلامیمان کند و به زیر تانکهای رژیم بعثی صدام بیندازد حالا با تلاش همرزمان شهید فهمیده نقش او در دفاع از مرزهای سرزمینمان را پهپادهای انتحاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادامه میدهند و از آسمان بر سر دشمن فرود می آیند

اگر تا مدتی قبل، سپاه پاسداران به عنوان قدرت مهم پهپادی در منطقه و جهان، کابوس بزرگی برای دشمنان بخصوص رژیم صهیونیستی و آمریکا به حساب می آمد ، اما در چند سال اخیر شاهد افزایش کمی و کیفی ناوگان پرنده های بدون سرنشین ارتش جمهوری اسلامی ایران در کلاس های مختلف هستیم که این نیرو را نیز تبدیل به یکی از ابزارهای مهم بازدارندگی و تقویت چشمگیر قدرت دفاعی کشورمان کرده است.

در کنار انواع پرنده های شناسایی و رزمی، یکی از حوزه هایی که اخیرا مورد توجه جدی تر ارتش قرار داشته، پهپادهای انتحاری است که در سالهای اخیر، سطح و اعتبار این بخش از پرنده های بدون سرنشین در ارتش کشورمان با ارتقاء چشمگیری همراه بوده است.

از جمله نمونه های موفق در این بخش، پهپاد رعد ۸۵ بود که جزء اولین پهپادهای انتحاری کشور محسوب می شود که وارد خدمت ارتش ایران شده است. یک پرنده بدون سرنشین انتحاری کوچک که سالهاست به عنوان یکی از اصلی ترین سامانه های انتحاری بدون سرنشین کشور ما شناخته می شود. این پرنده بردی در حدود ۱۰۰ کیلومتر داشته و بنا به اعلام مسئولین با قابلیت ارسال تصاویر توان درگیری با اهداف ثابت و متحرک را دارد.

ارتش به لبه تکنولوژی جهانی «پهپادهای انتحاری دارای هوش مصنوعی» رسید/ «یورش فوجی» پهپادهای ایرانی از زمین به آسمان رفت +عکس

پهپاد انتحاری رعد

اما در جریان رزمایش بزرگ پهپادی سال گذشته ارتش بود که برای اولین بار، از پهپاد آرش رونمایی شد. یک پرنده بدون سرنشین با برد ۲ هزار کیلومتر با قابلیت انتحاری که برد بلند ترین نوع در کلاس خود در جهان به حساب می آید. این پهپاد به صورت تخصصی قابلیت قفل بر روی ایستگاه های راداری و در اصطلاح سرکوب پدافند هوایی دشمن را نیز دارد.

پهپاد آرش در حقیقت بر اساس سری کیان توسعه پیدا کرده و خانواده پهپاد کیان دو عضو دارد که اولی کیان ۱ نام دارد و در سال ۱۳۹۳ با ماموریت نقش هدف پرنده برای آزمایش سیستم های راداری وارد سازمان رزم نیروی پدافند هوایی ارتش شده است.

پهپاد کیان ۲ با ماموریت ضد رهگیری و حمله به اهداف زمینی در شکل انتحاری در سال ۱۳۹۸ وارد خدمت شد که به نسبت مدل اولیه اندازه بسیار بزرگتری دارد. پهپاد کیان بر اساس اطلاعات اعلام شده بردی بیش از هزار کیلومتر را دارد و بر اساس برآوردهای موجود از سیستم شتاب دهنده اول سوخت جامد و موتور توربوجت بهره می برد.

ارتش به لبه تکنولوژی جهانی «پهپادهای انتحاری دارای هوش مصنوعی» رسید/ «یورش فوجی» پهپادهای ایرانی از زمین به آسمان رفت +عکس

پهپاد کیان یک و دو در کنار یکدیگر

پهپاد آرش از نظر اندازه و ظاهرا تقریبا همان کیان ۲ است اما یک تفاوت بزرگ در اینجا وجود دارد. در کنار بحث انتحاری، پهپاد آرش قابلیت سرکوب پدافند هوایی را در اختیار دارد. در خصوص سامانه های همراه این پهپاد خبر دقیقی منتشر نشده اما با این حساب به نظر میرسد در درون این پرنده بدون سرنشین، سیستم های دریافت کننده امواج راداری نصب شده و می تواند با ایجاد حالت آشیانه یاب راداری هدف را کشف و به آن حمله کند.

ارتش به لبه تکنولوژی جهانی «پهپادهای انتحاری دارای هوش مصنوعی» رسید/ «یورش فوجی» پهپادهای ایرانی از زمین به آسمان رفت +عکس

تصویر پهپاد آرش در زمان پرتاب

ورود نزاجا به باشگاه حملات فوجی پهپادی و هوش مصنوعی

در روزهای اخیرا جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش از یک سری دستاوردهای جدید خود رونمایی کرده که نشان از یک جهش بسیار بزرگ در توانایی مجموعه آجا در حوزه بدون سرنشین ها می دهد. یکی از مهم ترین دستاورد های به نمایش درآمده بحث پرنده های بدون سرنشین انتحاری با قابلیت حمله موجی در دسته های ۱۰ فروندی و همچنین قابلیت بهره گیری از هوش مصنوعی بوده است.

نکته جالب ماجرا اینجاست که به فاصله کمی و در جریان رزمایش پیامبر اعظم(ص) ۱۵ نیروی هوافضای سپاه در اواخر سال پیش بود که برای اولین بار به صورت رسمی به بحث استفاده از هوش مصنوعی در پهپادهای سپاه نیز اشاره شد و تصویری از پرواز جمع پرنده های بدون سرنشین سپاه به نوعی نشان دهنده وجود یک الگوریتم هدایتی بین این پرنده ها بود.

ارتش به لبه تکنولوژی جهانی «پهپادهای انتحاری دارای هوش مصنوعی» رسید/ «یورش فوجی» پهپادهای ایرانی از زمین به آسمان رفت +عکس

پرواز جمع چهار فروند پهپاد شاهد ۱۸۱ در رزمایش اخیر سپاه

بر اساس اطلاعات موجود این پهپادها برای کنترل از یک ایستگاه زمینی بهره گرفته و برد پروازی آنها نیز بین ۴۰ الی ۴۰۰ کیلومتر است. این پرنده های بدون سرنشین همچنین از قابلیت شبکه شدن و به اشتراک گذاری اطلاعات در کنار بحث ارسال اطلاعات به سسیستم کنترل برخوردار هستند. این پرنده های بدون سرنشین از سر های جنگی به وزن ۵ الی ۱۵ کیلوگرم برخوردار هستند.

با نگاه به پرنده های بدون سرنشین انتحاری جدید نزاجا متوجه وجود یک پرنده بدون سرنشین بزرگ تر و تعداد پرنده بدون سرنشین کوچک تر می شویم. بر اساس اطلاعات موجود پرنده بدون سرنشین بزرگ در نقش نوعی پرنده مادر و کنترل کننده اصلی ایفای نقش کرده و از طریق این پهپاد بزرگ است که سایر پرنده های انتحاری کوچک تر نیز کنترل می شوند.

این مسئله کنترل می تواند به صورت لحظه ای و آنلاین از طریق واحد کنترل زمینی و یا به صورت هوش مصنوعی و از پیش تعیین شده و بر اساس اطلاعاتی باشد که از قبل در پهپاد پیشرو یا اصطلاحا مادر ذخیره شده است. این نوع از سیستم هدایت و کنترل را شاید بتوان لبه فناوری کنترل و عملیات بدون سرنشین در جهان حساب کرد که به نوعی سر ریز آن برای جنگنده های سرنشین دار در جنگنده های نسل جدید نیز طرح شده است.

ارتش به لبه تکنولوژی جهانی «پهپادهای انتحاری دارای هوش مصنوعی» رسید/ «یورش فوجی» پهپادهای ایرانی از زمین به آسمان رفت +عکس
ارتش به لبه تکنولوژی جهانی «پهپادهای انتحاری دارای هوش مصنوعی» رسید/ «یورش فوجی» پهپادهای ایرانی از زمین به آسمان رفت +عکس

مجموعه پهپادهای انتحاری نزاجا – پهپاد بزرگر تر در نقش پرنده پیشرو و پهپادهای کوچکتر در نقش دنباله رو

برای نمونه در کانسپت های مطرح شده برای جنگنده های نسل ۶ به ترکیبی از بحث هوش مصنوعی و پرواز پرنده های بدون سرنشین در کنار یک جنگنده سرنشین دار به عنوان مادر و واحد کنترل اشاره شده است که در صورت لزوم البته این پرواز می تواند به صورت مستقل و بر اساس هوش مصنوعی باشد. پرنده های بدون سرنشین در این سناریو در محیط های پر خطر وارد عمل شده و تهدید را نسبت به پلتفرم سرنشین دار کاهش می دهند. در عین حال قابلیت رزم شبکه محور باعث می شود تا این پرنده ها امکان به اشتراک گذاری اطلاعات با یکدیگر را نیز داشته باشند که این مسئله میزان اطلاع از وضعیت کلی پیرامونی را گسترش داده و درصد موفقیت عملیات را نیز افزایش می دهد.

مسئله مهم و قابل توجه دیگری که در خصوص نسل جدید پهپادهای ارتش اعلام شده توان ضد هوایی و مقابله با اهداف پروازی است. علاقمندان به حوزه نظامی اطلاع دارند که امروزه در جهان بحث توسعه سامانه های بدون سرنشین خصوصا در حوزه حملات فوجی ، توسعه پرنده های بدون سرنشین کوچک و استفاده از پرنده های بدون سرنشین تجاری برای عملیات های جاسوسی و تروریستی هر روز در حال گسترش پیدا کردن است. در سالهای اخیر در کشور ما سیستم های پدافندی مختلفی برای مقابله با این طیف از تهدیدات توسعه پیدا کرده اما یکی از روش های تقریبا جدید در این حوزه پاسخ دادن با پهپاد خودی به پهپاد دشمن است.

پهپاد های انتحاری کوچک مثل مدل تولید شده برای نزاجا با توجه به توان صنعتی کشور در این حوزه در تعداد انبوه قابلیت تولید را دارند و می توان در شرایط قرار گرفتن در معرض یک تهاجم با موجی از پرنده های بدون سرنشین در تعداد کم یا زیاد این پهپادهای انتحاری را به سمت آنها فرستاده و با انفجار در آسمان تهدید را نابود کرد.

در حوزه عملیات زمینی نیز یکی بحث شناسایی و دیگری بحث تهاجم زمینی طرح می شود. در بحث شناسایی باید دقت داشت که اطلاعات جمع شده از یک مجموعه از پرنده های بدون سرنشین می تواند فضای بسیار بیشتری را گسترش دهد و در بحث تهاجم نیز نکته مهم این است که حمله در دسته های بزرگ تر شانس موفقیت و عبور از سد پدافند دشمن را نیز شدیدا بالا خواهد برد. در بحث سر جنگی باید گفت که میزان در نظر گرفته شده برای این پهپادها و خصوصا پروفایل پروازی و حمله از بالای آنها می تواند برای نابودی طیف گسترده ای از تهدیدات موجود روی زمین مثل انواع زره پوش ها ، تانک ها ، خودروهای انتحاری و خصوصا سامانه های راداری و حتی پدافندی باشد.

با این اوصاف نیروی زمینی ارتش با رونمایی از سیستم جدید در حقیقت یک گام پرش گونه برای ورود به فضای نبرد شبکه محور و بدون سرنشین در قرن جدید را برداشته و همگام با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در حال حاضر از معدود دارندگان این توانایی در میان ارتش های جهان محسوب می شود. حالا بهتر می توان درک کرد چرا ژنرال مکنزی فرمانده ستاد مرکزی تروریست‌های آمریکایی در غرب آسیا (سنتکام) طی روزهای گذشته اعتراف کرده که ایران با استفاده از انواع پهپادهای رزمی و شناسایی، برتری هوایی آمریکا در منطقه را پس از دهه ها، به چالش کشیده است.

دیدگاهتان را بنویسید

logo-samandehi