مردمسالاری از گران شدن بنزین گزارش داده است: بعد از افزایش سه برابری قیمت بنزین، یک اتفاق عجیب در بازار خودرو روی داده است: قیمت انواع خودرو در بازار، حتی قیمت خودروهای بنزینسوزِ پرمصرف افزایش یافته است و برخلاف تصورات، افزایش قیمت بنزین، به کاهش قیمت خودرو منجر نشده است. به گزارش «مردمسالاری آنلاین»، قیمت انواع خودروی موجود در بازار افزایش یافته و البته در این میان، افزایش قیمت خودروهای دوگانهسوز یا وانتها که سهمیه بنزین بالاتری دارند، بیشتر بوده است.
بعد از افزایش قیمت بنزین، قیمت تمام خودروها در بازار وارد روند صعودی شده، در حالی که تصور میشد، حداقل قیمت خودروهای بنزینسوزی که مصرف بالایی دارند، باید کاهش یابد.قیمت خودروهایی نظیر پراید، تیبا، پژو ۲۰۶، پژو ۴۰۵، دنا، سمند و غیره در بازار بین ۲ تا ۵ میلیون تومان در هفتههای اخیر پس از افزایش قیمت بنزین افزایش یافته است. افزایش قیمت خودروهای دوگانهسوز و وانت نیز بیش از این میزان بوده است.در کل، جهش سه برابری قیمت بنزین نه تنها باعث وارد آمدن شوک به بازار خودرو نشد، بلکه در برعکس، در جهت افزایش قیمتها در این بازار عمل کرد.
مهمترین علت این رویدادِ خلاف قاعده در بازار خودرو، شکلگیری انتطارات تورمی است. افزایش قیمت بنزین، انتظارات تورمی را در جامعه بالا برده و این امر سریعاً به بازار خودرو نیز سرایت کرده است.گذشته از این، رویدادهای یک و نیم سال اخیر نشان داده که در ایران، همبستگی بالایی بین بازار ارز و بازار خودرو وجود دارد. هرگونه افزایش غیرطبیعی در بازار ارز سریعاً به بازار خودرو منتقل میشود و افزایش قیمتها در این بازار را درپی دارد. در تلاطمات ارزی، خودرو نقش یک کالای سرمایهای را ایفا میکند و سفتهبازی در این بازار، باعث جهش قیمتها میشود.
تداوم التهابات ارزی و نگرانیها در بازار خودرو
التهاباتی که در بازار ارز تقریباً از هفته آخر آبان ماه شروع شد، همچنان ادامه دارد. در بازار آزاد، امروز قیمت هر دلار آمریکا تا ۱۳ هزار و ۳۰۰ تومان بالا رفت. قیمت سکه نیز همچنان به روند صعودی خود ادامه میدهد و قیمت سکه امامی در روز جاری به ۴ میلیون و ۶۲۰ هزار تومان رسید.همزمانی افزایش قیمت ارز با افزایش قیمت بنزین نمیتواند اتفاقی باشد و به نظر میرسد که یکی از دلایل اصلی ایجاد التهاب در بازار ارز، شکلگیری پدیده تورم انتظاری در نتیجه افزایش قیمت بنزین است.
نکته مهمتر این است که همزمان با افزایش قیمت ارز، قیمت محصولاتی که در بورس کالا عرضه میشوند، نظیر محصولات فولادی و پتروشیمی، نیز افزایش یافته که این امر میتواند خود به محرکی برای افزایش نرخ تورم منجر شود. افزایش قیمت این محصولات، از طریق بالا بردن هزینه تولید خودروسازان و قطعهسازان، میتواند زمینهساز افزایش بیشتر قیمت خودرو نیز شود.قیمت مواد اولیه تولیدی در بورس کالا، همبستگی بسیار بالایی با نرخ ارز دارد و افزایش قیمت ارز معمولاً به سرعت افزایش قیمتها در بورس کالا را به همراه دارد.
افزایش قیمتها در بورس کالا نیز با یک تأخیر زمانی، افزایش قیمت کالاهای مصرفی را به دنبال دارد؛ چرا که مواد اولیه بسیاری از کالاهای مصرفی، در بورس کالا داد و ستد میشود.رویه موجود در بازار ارز و بورس کالا، وضعیت نگرانکنندهای را در بازار خودرو ایجاد کرده است. سال گذشته نیز پس از افزایش شدید قیمتها در بازار ارز و بازار خودرو، دولت در نهایت ناچار شد افزایش شدید قیمت خودرو را بپذیرد.به نظر میرسد برای کنترل بازار خودرو، در نهایت هیچ راهی وجود ندارد، جز این که افسار افزایش قیمتها در بازار ارز کشیده شود.
بدون مهار بازار ارز، هیچ چشماندازی برای مهار بازار خودرو وجود ندارد.در کنار تلاش برای مهار بازار ارز، یکی از راههای کنترل بازار خودرو این است که رفتارهای سوداگرانه در این بازار کنترل شود. معاملات متعدد خودرو بین دلالان که یکی از عوامل افزایش قیمتها در بازار خودرو است، نه تنها در شرایط فعلی ممنوع نیست بلکه مالیاتی نیز بر این معاملات، بسته نشده است. به نظر میرسد دولت باید هرچه زودتر، مالیات بر سودهای اتفاقی در بازار خودرو را عملیاتی کند.
درست مثل سال گذشته، یک بار دیگر در بازار خودرو، قیمتهای بازار در حال فاصله گرفتن از قیمت کارخانه است. دود چنین وضعیتی، هم به چشم مصرفکنندگان و هم تولیدکنندگان خودرو خواهد رفت و در واقع این وضعیت بهشت دلالان خودرو است. باید دید امسال با تلاشهای صورت گرفته، التهابات در بازار خودرو در نطفه خفه خواهد شد یا اینکه با تداوم سیاستهای قبلی، نتیجهای همچون سال گذشته رقم خواهد خورد.
دنیای اقتصاد درباره گرانی خودرو گزارش داده است: وضعیت بازار خودرو همچنان آشفته است و قیمت برخی از محصولات بیهیچ دلیل و منطقی روند صعودی دارد.
اگر چه پیش از این سیاستگذار خودرویی با تمهیداتی برای ممانعت از افزایش قیمتها در بازار، تلاش میکرد اما در شرایط کنونی ظاهرا حساسیتها به نقطه صفر رسیده، به همین خاطر بازار آشفته خودرو، هر روز قیمتهای جدید و باور نکردنی به خود میبیند. از سال گذشته همراه با حجم بالای تعهدات معوق خودروسازان، سیاستگذار صنعتی برای تامین خودرو در بازار و همچنین ممانعت از افزایش قیمتها، فروش فوری و روزانه خودروسازان را اجباری کرد. هرچند محصولات فروش فوری هم به سرعت به جمع معوقات خودروسازان پیوست اما جو روانی این دستورالعمل تا حدودی به آرامش بازار کمک کرد. به این ترتیب خودروسازان (البته بنا به ادعای خودشان) فروش ۲۰ درصد از محصولاتشان را بهصورت روزانه در دستور کار قرار دادند. اما تاثیرگذاری این روند برای مدت کوتاهی جوابگو بود چرا که هماکنون با وجود پیشفروشها، فروش فوری و حتی اقساطی باز هم از التهابات بازار کاسته نشده است.
در این زمینه روز گذشته خبرگزاری تسنیم در گزارشی این سوال را مطرح کرد که چرا پیشفروشهای خودروسازان، قیمت خودرو را کاهش نداده است؟ این خبرگزاری در سوالی دیگر عنوان کرده که طی یک سال گذشته طرحهای متنوع پیشفروش خودرو توسط شرکتهای خودروساز بهصورت اعتباری و تحویل فوری جهت تنظیم بازار اعلام شده، اما در طول این مدت بازار خودرو مدیریت نشده و قیمت خودرو سیر نزولی نداشته است. چرا؟ همانطور که پیشتر عنوان کردیم سیاست فروش روزانه جهت کاستن از التهابات بازار بود حال آنکه با فاصلهگیری قیمت کارخانه و بازار و شدت دلالی در بازار خودرو ظاهرا خریداران اصلی فروشهای فوری و هفتگی و روزانه همان دلالان هستند چرا که به تایید دو خودروساز کشور هر آنچه تولیدکنندگان در سایت فروش خود قرار میدهند در دقیقه و ثانیه به فروش میرود. به این ترتیب به نظر میرسد با وجود دلالان و واسطهگرانی که این روزها از بازارهایی همچون سکه و ارز مهاجرت کرده و در بازار خودرو خیمه زدند، سیاست فروش فوری و روزانه و هفتگی خودروسازان دیگر پاسخگو نیست.
در این زمینه خبرگزاری تسنیم اظهارات برخی از فعالان بازار خودرو را در این زمینه منعکس کرده و آنها تاکید کردهاند که فقط با عرضه واقعی خودرو میتوان تعادل را در بازار ایجاد و مانع دلال بازی و رشد قیمت خودرو شد. اما در حال حاضر تعداد محصولات عرضه شده در تحویلهای فوری محدود بوده و مردم عادی توان ثبت نام و خرید محصولات را ندارند. در پیشفروشهای اقساطی نیز تحویل خودروها به سال ۹۹ موکول شده و همین امر نشان میدهد این طرحها نمیتواند دردی از بازار خودرو دوا کند و همچنان رکود و افزایش قیمت خودرو در بازار اتفاق میافتد. ابوالفضل خلخالی کارشناس صنعت خودرو نیز در این مورد تاکید کرده که به اعتقاد من اصولا پیشفروشهای خودروسازان برای رفع مشکلات مالی آنها است و به نوعی از این طریق مسائل جاری شرکتها حل و فصل میشود.
وی با اعلام اینکه در دهه ۷۰ و ۸۰ پیشفروش خودرو توانست نتایج موثری را برای مدیریت بازار و قیمت خودرو داشته باشد، افزود: امروز مشکلات تولید خودرو زیاد شده و سازوکار شرکتها در فروش محصولات و مدیریت بازار مشخص نیست. در حال حاضر معلوم نیست خودروساز ما دولتی است یا خصوصی و همین موضوع اثرات نامناسب خود را در تصمیمگیریها خواهد گذاشت. این کارشناس خودرو با بیان اینکه باید عرضه واقعی خودرو به بازار انجام شود، تصریح کرد: به نظر میرسد عرضه صوری و غیر عقلایی خودرو نمیتواند برای تنظیم بازار و کاهش قیمت خودرو موثر باشد. به گفته وی، برای ساماندهی بازار باید به فکر افزایش تولید آن هم با پشتوانه کارشناسی بود به این صورت که گلوگاههای تولید باید شناسایی و ضمن رفع آنها روند تولید قطعه و ملزومات خودرو افزایش یابد. در این شرایط سرمایهگذاری در این بخش منطقی خواهد بود. خلخالی اضافه کرده که با گفتن حرف نهضت داخلیسازی مشکلات حل نمیشود بلکه باید در مقام عمل رفع موانع تولید هدفگذاری شود.