اینجا کارگاهی کوچک در حاشیه تهران است؛ جایی که «جمشید ناظمی» با دست خالی و با کمترین امکانات، رؤیای کودکیاش را به حقیقت تبدیل کرده است و با دستگاهها و ابزارهای دستسازش، بوگاتیهایی میسازد که با نمونه واقعی مو نمیزنند.
اسباببازیهایم را خودم میساختم اول صبح است و صدای دستگاه برش، فضای سولهای که با نزدیکترین خانههای اطراف دهها متر فاصله دارد را روی سرش میگذارد. گوشه کارگاه، ناظمی مشغول کار روی سپر «بوگاتی نویرو» است؛ ماشین لوکس و لاکچری که قرار است چند ماه دیگر به گل سرسبد کارهای ناظمی تبدیل شود و به قول خودش مثل بمب صدا کند. مرد ۶۳ سالهای که یک روز در کودکی اسباببازیهایش را با هم ترکیب میکرد تا مخلوقی جدید بسازد، حالا دست به ساخت ماشینهای لوکس و کلاسیک زده؛ آن هم ماشینهایی در ابعاد واقعی که با نمونه اصلی مو نمیزند. میگوید: «وقتی بچه بودم اسباببازیها را با هم ترکیب میکردم. میخواستم اسباببازی خودم را داشته باشم که هیچ مغازهای شبیه آن را هم نفروشد. موتور یک ماشین اسباببازی را که دیگر قابل استفاده نبود برمیداشتم؛ با چوب قایقی کوچک میساختم و با وصل کردن موتور به بدنه قایق، از حرکت آن در حوض حیاط خانه لذت میبردم.» کار در بخش خودرویی شرکت نفت برای ناظمی قدم نخست این مسیر بود. میگوید: «۱۴ سال بهعنوان پیمانکار مسئول بخش خودرویی شرکت نفت بودم. اما پا به پای کارگران روی انواع خودروها کار میکردم. از صافکاری تا نقاشی و دانش فنی درباره موتور خودرو را تجربی یاد گرفتم و تجربه روی تجربه اندوختم؛ آنقدر که دیگر همه چیز را برای ساختن خودرو خودم میدانستم.» وقتی ماشین من بازیگر شد وسط آنهمه آچار و پیچگوشتی، گلگیرهای کهنه و انواع لوازم یدکی خودرو، یک قاب عکس کوچک جلب توجه میکند. قاب عکس را در بهترین نقطه کارگاه گذاشته که وسط کار همیشه چشمش به آن باشد انگار. قاب عکس، یک «فورد آتشین مدل ۱۹۲۴» را در محوطه شهرک سینمایی نشان میدهد.
در چهارگوشه کارگاه که چشم میچرخانیم خبری از این فورد کلاسیک نیست. فورد توی قاب قصهای دارد برای خودش؛ نخستین ماشین دستساز ناظمی است که او را به کودکیاش و شور و هیجانی که برای خلق اسباببازیهایش داشت وصل میکند. ناظمی چشمهایش را روی قاب باریک میکند و با لبخند میگوید: «۱۵ سال پیش آن را ساختم. حالا از من دور است و در خیابانهای شهرک سینمایی میچرخد. برای خودش بازیگر شده. نخستین بار جلو دوربین «کیانوش عیاری» رفت و همین چند ماه پیش در یکی از قابهای سریال «خاتون» او را دیدم که هنوز سرحال و قبراق بود.» ناظمی طوری از آن فورد آتشین جذاب حرف میزند که پدری از موفقیت فرزندش. ادامه میدهد: «نخستین ماشینی بود که ساختم. یکی از آشنایان ما که در پروژههای سینمایی و تلویزیونی فعال است یک روز سراغ من آمد و گفت حالا وقتش است که هنرت را نشان بدهی. گفت تیم ساخت سریال روزگار قریب دنبال ماشینی با این مشخصات است. آن زمان یک نمونه از فورد آتشین مدل ۱۹۲۴ در یکی از موزههای داخلی موجود بود، اما بیمه و اجاره آن برای هر روز فیلمبرداری گران از آب درمیآمد.» ناظمی مکثی میکند و ادامه میدهد: «با سازندگان سریال جلسهای گذاشتیم و قرار شد با ۸ میلیون تومان یک خودرو کلاسیک بسازم.
۴ ماه روی فورد آتشین کار کردم و حتی ۲ میلیون تومان هم خودم روی پولی که به من دادند گذاشتم. وقتی نخستین ماشین دستسازم را در سریال دیدم همه آن خستگیها و ضررهای مالی از یادم رفت.» من ماکتساز نیستم؛ ماشین واقعی میسازم ساخت ماشینهای لوکس و کلاسیک در یک کارگاه کوچک با کمترین امکانات، کاری تقریباً غیرممکن به نظر میرسد؛ کاری که یک کارخانه عریض و طویل میخواهد با کلی دستگاه و نیروی کار زبده. ناظمی، اما در این کارگاه کوچک، غیرممکن را ممکن کرده. عجیبتر اینجاست که به جز ابزارهای برقی مثل دریل، دستگاه هوا و… دیگر دستگاههای اصلی ساخت بدنه خودرو را هم با دستهایش خود ساخته است. میگوید: «وقتی میخواستم روی انحنای گلگیر بوگاتی رویال کار کنم یا ورقههای فلزی را به شکلی که میخواهم تغییر دهم، نیاز به دستگاه گرانقیمتی داشتم. وقتی دیدم توان مالی خرید دستگاه را ندارم، خودم دست به کار شدم. تحقیق کردم و با کمی خلاقیت و ترکیب ابزارهای موجود، دستگاهی ساختم که به کارم سرعت داد.» ناظمی روی ماشینهای دستسازش تعصب دارد. از اینکه بعضیها او را ماکتساز خطاب کنند بیزار است. میگوید: «همه این ماشینها در ابعاد واقعی و شبیه نسخه اصلی ساخته شده. در حد توان، شرایط فنی خودروها را هم در نظر گرفتم و با موتوری که در سینه هرکدام از آنها نصب شده، مثل یک ماشین واقعی قابل هدایت هستند.»
با دیدن یک عکس عاشقش شد و حالا گوشه کارگاهش مثل قطعهای جواهر میدرخشد. بدنه فولادی و پر ابهت «بوگاتی لاویتور نویره» اگرچه هنوز در حال ساخت است، اما اوج پختگی و استعداد ناظمی را در مسیری که انتخاب کرده به نمایش میگذارد. وقتی اسم بوگاتی نویره وسط میآید، چشمهایش از ذوق برق میزند. دور ماشین میچرخد و از سختیهایی که برای ساختن هر قطعه از ماشین کشیده با شوق فراوان حرف میزند. سپرهای غولپیکر، کابین و کاپوت عظیم و ابهت گیرای بوگاتی نویرو را با وسواس ساخته و آن را بهترین اثرش میداند. میگوید: «از این ماشین فقط یک نسخه در دنیا وجود دارد که با قیمتی بیش از ۱۷ میلیون یورو مدتی پیش به صاحبش تحویل داده شد. یک سال پیش وقتی نخستین عکسهای بوگاتی نویرو در اینترنت پخش شد، یک دل نه صد دل عاشقش شدم. عکسها را پرینت گرفتم و صبح به کارگاه آمدم. حالا یک سال از آن روز میگذرد و بوگاتی نویرو من در حال جان گرفتن است.» از فروش ماشین که حرف میزنیم میگوید: «من این ماشینها را با عشق ساختم. برای ساختن هرکدام از آنها زیر بار قرض هم رفتهام. حتی خانوادهام در مقطعی مخالف این کار من بودند. اما وقتی عشق بینهایت من و نتیجه کار را دیدند پشتیبانم شدند. تا جایی که بتوانم از ماشینهایم دل نمیکنم و آنها را به کسی نمیفروشم.» بوگاتی نویره آخرین کار ناظمی نخواهد بود. او از همین حالا پروژه بعدیاش را هم انتخاب کرده است: «به تازگی رولز رویس ماشین جدیدی معرفی کرده که به رولز رویس دم قایقی معروف است. بعد از بوگاتی نویره سراغ آن میروم.»
ساخت فورد آتشین برای ناظمی قدم نخست بود و بوگاتی رویالی که مثل یک تکه طلا گوشه کارگاه میدرخشد، دومین قدم این مسیر پر از عشق برای او است. ناظمی به خوبی از عهده ساخت بوگاتی رویال با آن انحنای جسورانه روی گلگیرها، جزئیات کاپوت و فضای منحصربهفرد کابین خودرو برآمده و به جرأت مخلوق دستساز او با نسخه اصلی بوگاتی رویال مدل ۱۹۳۱ مو نمیزند. چراغهای جلو ماشین و حتی مجسمه فلزی فیلی که سال ۱۹۳۱ برای این مدل طراحی شده بود را هم با دستهای خودش ساخته و از موتور شورلت ۶ سیلندر در سینه آن استفاده کرده است. او از ماجرای ساخت بوگاتی رویال میگوید: «میخواستم ماشین دوم خاصتر باشد؛ از آنهایی که در دنیا کمیاب و حتی نایاب است. اما شرایط مالی جور نبود و هر بار به بنبست میخوردم. بالاخره دل به دریا زدم و با خرج کردن پسانداز و قرض کردن از این و آن، سراغ بوگاتی رویال رفتم؛ ماشینی که فقط ۶ دستگاه از آن ساخته شده و همه آنها در موزه نگهداری میشوند.» ساخت هفتمین بوگاتی رویال دنیا در کارگاهی کوچک سخت بود؛ حتی برای مرد ۶۳ سالهای که با انبوهی از دانش فنی و استعداد ذاتی، عاشق این کار است. میگوید: «۱۶ گلگیر ۲متر و ۷۰ سانتیمتری برای بوگاتی رویال ساختم. ۱۴ گلگیر اول را دور انداختم تا بهترین گلگیر با بهترین انحنا روی بوگاتی رویال من نصب شود.» ناظمی با خنده میگوید: «سر این کار مجسمهساز هم شدم. مجسمه فیل فلزی جلو کاپوت را ساختم که ابهت زیادی به بوگاتی میدهد.»