ساخت لوکیشنهای سریال «سلمان فارسی» در فصل ایران ادامه دارد؛ هنوز حضور هیچ بازیگری بهجز فرهاد اصلانی و محمدرضا هدایتی جلوی دوربین این فصل قطعی نشده شایعهسازی درباره بازیگران داود میرباقری در فضای مجازی به اوج خودش رسیده است.
سلمان فارسی مجموعهٔ تلویزیونی در حال ساخت در ژانر درام تاریخی به کارگردانی و نویسندگی داوود میرباقری و تهیهکنندگی حسین طاهری است که تصویربرداری آن از ۱۰ دی ماه ۱۳۹۸ آغاز شدهاست. این مجموعه قرار است در ۶۰ قسمت ساخته شود. سلمان فارسی بزرگترین پروژه تاریخ نمایش ایران محسوب میشود. این سریال داستان سلمان فارسی را در سه دوران تاریخی بیزانس، ایران ساسانی و حجاز صدر اسلام به تصویر میکشد. به گفتهٔ کارگردان این مجموعه، ساخت این اثر حدود ۵ سال زمان میبرد و پس از آن از شبکه یک سیما پخش خواهد شد. همچنین در تاریخ ۱۱ فروردین ۱۴۰۲ مستندی با نام «سلمان از آغاز» مربوط به مراحل تولید و پشت صحنه فصل اول این مجموعه پخش شد. پیشبینی میشود که این اثر در سال ۱۴۰۴ آماده پخش شود.
داستان
نگارش اولیه پروژه سلمان فارسی در سال ۱۳۷۸ به پایان رسید. این مجموعه تاریخی به دوران زندگی، زمانه و مهاجرت سلمان فارسی از تولد تا مرگ میپردازد و تا پایان واقعه غدیر خم ادامه دارد. سلمان فارسی در نوجوانی ایران را ترک میکند و مسیحی میشود، حدود ۷۰ سال در شهرها، کلیساها و دیرهای مختلف بیزانس سیر و سلوک میکند.
بازیگران
فارغ از بازیگران اصلی، تهیهکنندهٔ این مجموعه در مورد باقی بازیگران به رسانهها اعلام کرده بود که ۲۰ هزار بازیگر از سراسر کشور شناسایی شدهاند و ۱٬۵۰۰ شخصیت در سریال حاضر هستند. همچنین تعداد بزرگی از بازیگران جوان تئاتر از سراسر کشور نیز در این سریال به ایفای نقش خواهند پرداخت. گریم و چهره پردازی بازیگران این مجموعه برعهده عبدالله اسکندری است.
علیرضا شجاع نوری
فرهاد اصلانی
داریوش فرهنگ
عنایت شفیعی
سیامک اطلسی
محمود پاکنیت
جعفر دهقان
آرش تاج
بهزاد خداویسی
عنایت بخشی
علی دهکردی
احترام برومند
انوش معظمی
محمدرضا هدایتی
مجید مظفری
محمد فیلی
حسن میرباقری
هشام رستم
محمدتقی افشار
چنگیز جلیلوند
رضا کریمی
محمدجواد جعفرپور
تورج نصر
محمدرضا شریفینیا
حسام منظور
حسین یاری
الیکا عبدالرزاقی
شکرخدا گودرزی
بهناز توکلی
یوسف صیادی
مهران غفوریان
چنگیز وثوقی
بیوک میرزایی
عبدالرضا اکبری
شهرام عبدلی
محمدرضا حقگو
مهدی صبایی
رحمان باقریان
علی اوسیوند
مهدی فخیمزاده
امیر رضایی
سجاد مهین احدزاده
مأنوس پینتزیس
پاناگیوتیس بوگیوریس
نیکوس پورسانیدیس
کریستیانا سوتیریو
پانوس گوگکوس
سامول سرکیسیان
رامونا شاه
توماج دانش بهزادی پویان حاکمی
پیش تولید
گفتوگوهای اولیه و پیش تولید پروژه در سال ۱۳۹۶–۱۳۹۷ پس از دو سال تحقیق و بررسی و سفرهای عوامل به مناطقی مانند گرجستان، ارمنستان، مراکش، ترکیه، آفریقا، خوزستان، چابهار، کلیسای تاتِو، کلیسای خور ویراپ، کویر لوت، کلیسای اچمیادزین، معبد گارنی، فاس، کازابلانکا، رباط، طنجه و غیره نیز آغاز شد. عوامل همچنین از دهها مکان تاریخی متعلق به دوران کارتاژ، بربرها و رومیان در کشورهای مختلف بازدید کردند که بسیاری از آنها در قرن پنجم تا ششم میلادی، همزمان با سفرهای سلمان شکوفا شدند.
تولید
تولید مجموعه سلمان فارسی پس از وقفه ای ۲۰ ساله در اواخر آذرماه ۱۳۹۸ در شهداد کرمان آغاز شد. البته تمام فیلمبرداری در کرمان انجام نشد، بازیگران و عوامل سریال در لوکیشنهای دیگری مانند شاهرود، سمنان، جزیره قشم، دماوند و مازندران نیز فیلمبرداری کردند. بخش قابل توجهی از فیلمبرداری این مجموعه در مناظر طبیعی مناطق مختلف ایران انجام خواهد شد. کشور ترکیه نیز به عنوان یکی از لوکیشنهای سریال در نظر گرفته شده بود، اما به دلیل شیوع بیماری کرونا، این طرح لغو شد. عوامل همچنین چندین سکانس مربوط به دوره بیزانس را در کشور ارمنستان و کلیسای سنت استپانوس فیلمبرداری کردند. فیلمبرداری فصل بیزانس این مجموعه در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ به پایان رسید. بازیگران و عوامل در حال حاضر مشغول فیلمبرداری فصل ایران باستان در دوران امپراتوری ساسانی هستند که شامل مکانهای تاریخی مانند تیسفون، جاده ابریشم، فارس، اصفهان و غیره نیز میشود. تهیهکننده این مجموعه حسین طاهری همچنین اعلام کردهاست که سکانسهایی از فصل ایران در جنگلهای هیرکانی و آتشکده اصفهان در ماربین نیز فیلمبرداری میشوند. بنابر اعلام رسمی، حدود دو سال طول میکشد تا تولید این فصل به پایان برسد. عوامل در حال حاضر همزمان با تولید فصل ایران باستان، پیش تولید فصل اسلام که آخرین فصل این سریال خواهد بود را آغاز کردهاند.
مناطق فیلمبرداری
مناطقی همچون شاهرود، مجن، جزیرهٔ قشم، دماوند، سواحل مازندران و غیره نیز از نقاط فیلمبرداری این مجموعه نیز محسوب میشوند. پس از لغو طرح فیلمبرداری در کشور ترکیه، شهرک سینمایی پیامبر اعظم و غزالی جایگزین آن شدند. تمام فضای صد هکتاری شهرک سینمایی نور در این مدت بهطور کامل و اختصاصی در اختیار عوامل مجموعه بزرگ سلمان فارسی برای ساخت دکور و فیلمبرداری قرار گرفتهاست.
طراحی صحنه و لباس
طراحی صحنه و دکور این سریال برعهده محسن شاهابراهیمی است و منصوره یزدان جو نیز طراح لباس این مجموعه می باشد. تقریباً ۱۲ هزار دست لباس برای این مجموعه طراحی و تولید شدهاست. با توجه به تاریخی بودن سریال، از طراحی خاص صحنه، زیورآلات، ابزارآلات و لباسها برای نشان دادن اصالت تاریخی سریال استفاده گردیدهاست. لوکیشنهای تیسفون، و حجاز، طراحی کشتیها و ظرافتهای سه دوران تاریخی تماماً در قالب ۳۰ کارگاه دکورسازی ساخته میشوند.
جلوههای بصری
طراحی جلوههای بصری این مجموعه برعهده سید هادی اسلامی است. بنابر گفتههای تهیهکننده حسین طاهری، حدود یک سال مطالعات و تحقیقات مختلف در زمینه جلوههای بصری برای این مجموعه صرف شدهاست. درحال حاضر یک گروه متخصص در این زمینه به مدت چهار سال است که با نظارت هادی اسلامی برروی این مجموعه بزرگ کار میکنند. سریال سلمان فارسی همچنین جزو اولین آثار سینما و تلویزیون ایران محسوب میشود که از تکنولوژی کروما کی برای جلوههای بصری بهره خواهد برد.
حضور بازیگران خارجی
مجموعه سلمان فارسی شامل صدها تن از بازیگران کشورهای مختلف از جمله تونس، یونان، ارمنستان، هندوستان، عراق، آفریقا، چین و غیره میشود. بیش از ۴۰ تن از بازیگران حرفه ای کشورهای ذکر شده، در این مجموعه به ایفای نقش خواهند پرداخت. مأنوس پینتزیس، گیانیس اسپالیاراس، کریستینا سوتیریو، پانوس گوگکوس و هشام رستم از بازیگران شناخته شده کشورهای یونان و تونس هستند که در فصل بیزانس این مجموعه بزرگ به ایفای نقش خواهند پرداخت. حسین طاهری، تهیهکننده این مجموعه در مصاحبه ای اعلام کردهاست که فصل ایران باستان شامل بازیگران خارجی کمتری میشود و در فصل آخر بازیگرانی از جهان عرب، آسیا و اروپا نیز حضور خواهند داشت.
حضور مشاور موسیقایی در مجموعه
برای تفهیم موسیقایی به بازیگران خارجی که علاوه بر بازی نوازندگی هم میکنند، و همچنین نظارت بر ساخت سازها با توجه به ۳ دوره تاریخی مورد بحث سریال، مهبد مکّی از بهترین موسیقی پژوهان ایران، مشاور موسیقایی این مجموعه بزرگ است.
نام بسیاری بهعنوان بازیگران سریال «سلمان فارسی» مطرح میشود، بارها امرالله احمدجو و برخی دیگر از عوامل این سریال اعلام کردهاند که نزدیک به هر فصل و بخش، بازیگر مرتبط به آن انتخاب میشود و جلوی دوربین قرار میگیرد، این اتفاقات و فضاها نیازی به گمانهزنی ندارد. حسین طاهری تهیهکننده سریال درباره فرآیند انتخاب بازیگران گفته بود: از سراسر ایران گروه فرستاده شدهاند و استان به استان برنامهریزی و نگاه کردند برای اینکه یک مقداری عمومیتر و جامعتر در انتخاب بازیگران داخل کشور باشد.
نمایی از سریال «سلمان فارسی»
شروع شایعات با نام شهاب حسینی
سابقه این شایعات به قبل از شروع سریال هم برمیگردد. زمانی که نام شهاب حسینی به عنوان بازیگر «سلمان فارسی» مطرح میشد؛ شایعهای که خیلی زود پاسخ داده شد؛ مدیر تولید سریال همان موقع در گفتوگویی با خبرنگار تسنیم این نکته را مطرح کرد: هنوز در این زمینه به جمعبندی نرسیدهایم اما مطمئناً در گزینههای این نقش، شهاب حسینی قرار ندارد. خیلی زود نام دیگری مطرح شد؛ مصطفی زمانی بازیگر سینما و تلویزیون. این نحوه گمانهزنی انتخاب بازیگران هم توسط گروه «سلمان فارسی» رد شد و سرانجام نام علیرضا شجاعنوری را بهعنوان بازیگر اصلی سریال «سلمان فارسی» که تا میانسالی ایفای این نقش را بهعهده دارد.
البته نام مجید مظفری، شکرخدا گودرزی و تنی چند از هنرمندان سینما و تلویزیون بهعنوان بازیگران سریال «سلمان فارسی» مطرح شد که قرار است جلوی دوربین داود میرباقری حاضر شوند اما هنوز درباره نقش و زمانِ حضورشان نکته قطعی وجود ندارد. حتی بعدها پیگیریهای خبرنگار تسنیم به نام حسام منظور بازیگر شناخته شده سینما و تلویزیون هم رسید که نقش پدر «سلمان فارسی» را ایفا کند. اما تا زمانی که او جلوی دوربین داود میرباقری قرار نگیرد میتوان منتظر هرگونه تغییر هم بود، اتفاقی که برای حضور برخی از بازیگران دیگر هم افتاده است.
نمایی از سریال «سلمان فارسی»
امیر رضایی بازیگر نقش جوانی «سلمان فارسی»
از روابط عمومی سریال «سلمان فارسی» پیگیر میشویم او درباره نقش جوانی شخصیت «سلمان» هم میگوید: نقش جوانی این شخصیت را امیر رضایی بازیگری که بیشتر روی صحنه تئاتر و چند تلهفیلم تلویزیونی دیده شده است، ایفا میکند. انتخاب او بیشتر بهخاطر جنبه شبیه بودن به شجاعنوری انتخاب شده است. البته این شخصیت بخش نوجوانی و کودکی هم دارد که بهمرور بازیگرانش انتخاب میشوند و جلوی دوربین میروند.
رضا کیانیان خودش تکذیب کرد
یکی از گمانههایی که صحت و سقم آن مورد بررسی قرار گرفت نامِ رضا کیانیان بود که بهعنوان بازیگر سریال مطرح شد. او بهعنوان مدرس یکی از کارگاههای جشنواره فیلم کوتاه حاضر شد و در حاشیه این حضور به این گمانهزنی پاسخ داد. او به خبرنگار تسنیم گفت فعلاً صحبتی با او نشده است و معلوم نیست که در این سریال حضور پیدا کند یا خیر، فرآیند انتخاب بازیگر به این صورت نیست، هر موقع قطعی شد حتماً همه رسانهها باخبر میشوند و نقش هم مشخص میشود.
همچنین تورج نصر دوبلور پیشکسوت که صدای او بیشتر مخاطب را یاد شیپورچی کارتون پسر شجاع میاندازد در سریال «سلمان فارسی» ایفای نقش میکند. تصویری از او و علیرضا شجاعنوری در فضای مجازی منتشر شده و نشانگر این موضوع است. وقتی از این صدای ماندگار پیگیر میشویم خیلی اطلاعاتی نمیدهد اما حضورش را با چند نقش و گریم متفاوت تأیید میکند. او دومین دوبلوری است که در این سریال تلویزیونی حضور دارد، چرا که مرحوم چنگیز جلیلوند هم بهعنوان آخرین اثر در کارنامه بازیگریاش، نقش اسقف را در این مجموعه تلویزیونی از خود بهیادگار گذاشته است.
چندی پیش در گفتوگو با محمود اردلان طراح جنگهای سریال «مختارنامه» که در سریال «سلمان فارسی» هم این مسئولیت را بهعهده دارد و قرار است در فصل ایران هم به جمع بازیگران بپیوندد، به خبرنگار تسنیم، چراغ سبز حضور خودش بهعنوان بازیگر را هم روشن کرد.
نمایی از سریال «سلمان فارسی»
مهدی فقیه و نقش یک جذامی
یکی از کاراکترهای دیگر این سریال را مهدی فقیه ایفا میکند که قبلاً هم در سریالهای تاریخی مثل “ملک سلیمان” از او نقشهای شگرفی دیدهایم حالا مقابل دوربین داود میرباقری هم در نقش “جذامی” ظاهر شده است. باید منتظر بمانیم تا مرحله به مرحله بازیگران خوب سینما، تلویزیون و تئاتر که در شهرستانها و پایتخت تستهای بازیگری دادهاند و بهتناسب زمان و نقشی که برای آنها انتخاب شدهاند به کار اضافه شوند.
ادامه شایعات با نام حسین یاری
اما از ساعاتی پیش در فضای مجازی خبری از سریال «سلمان فارسی» توجه بسیاری را به خودش جلب کرده است؛ «حسین یاری به سلمان پیوست»، اما این خبر چقدر صحت دارد؟ به سراغ تهیهکننده سریال «سلمان فارسی» رفتیم و او به خبرنگار تسنیم گفت: ساخت لوکیشن درباره فصل ایران سریال «سلمان فارسی» در شهرک غزالی ادامه دارد؛ در مورد فهرست بازیگرانی که هر روز شایعه آن مطرح میشود اشاره کردید باید بگویم ما به ضرورت و به اندازه اطلاعرسانی میکنیم و از این جهت باید بگویم که همه این لیستها و فهرستها غلط اند و صحت ندارند. هر زمانی که بازیگران انتخاب میشوند نام و تصویر آنها اطلاعرسانی و به سمع و نظر مخاطبین و اهالی رسانه خواهد رسید.
هیچکدام از فهرستها و نامها واقعیت ندارند
احسان نظامبکایی مسئول روابط عمومی این سریال تلویزیونی درباره شایعات حضور برخی بازیگران که در فضایمجازی دست به دست میشود به خبرنگار تسنیم توضیح داد: این فهرست بازیگران که در فضایمجازی درباره حضور در فصل ایران سریال «سلمان فارسی» پخش میشود هیچکدام واقعیت ندارند. چون هنوز کار کلید نخورده و دکور سریال ساخته میشود. طبیعتاً رویکرد دستاندرکاران با توجه به تجربیات قبلی، تکمیل طراحی و ساخت لوکیشنهاست تا با خیال راحت این فصل جلوی دوربین برود. بنابراین تاکنون نام بازیگری به طور قطعی بیرون نیامده و این حرف و حدیثها بیشتر میان بازیگران و تهیهکنندگان تنش ایجاد میکند.
نمایی از سریال «سلمان فارسی»
حضور فرهاد اصلانی و محمدرضا هدایتی در فصل ایران
وی افزود: تا مادامی که دکورها آماده نشود و کار کلید نخورد نمیتوان گفت نام بازیگری را به طور قطعی اعلام کرد. اما فرهاد اصلانی به عنوان تاجر و کارواندار که در فصل بیزانس هم حضور داشت «سلمان فارسی» را از جی به تیسفون و دمشق میبرد در این فصل هم حضور دارد و محمدرضا هدایتی هم به همین صورت اما با گریم و شکل و شمایل متفاوتتری؛ واقعاً تکلیف بازیگران دیگر این فصل قطعی مشخص نیست. اینکه میگوییم این لیستها و فهرستها که به رسانهها و فضایمجازی میآید واقعیت ندارند به این دلیل است که با بعضی از این بازیگران صحبت میشود یا گریم میشوند اما توافق صورت نمیگیرد. یا آنها به دلیل سنگینبودن فضای فیلمنامه نمیپذیرند و یا مورد قبول کارگردان قرار نمیگیرد.
مسئول روابط عمومی «سلمان فارسی» همچنین درباره حضور بازیگر نقش اصلی سریال در فصل ایران، گفت: آقای شجاعنوری به عنوان بازیگر نقش اصلی با تغییرات گریم، ممکن است در بخشهایی حضور داشته باشند. همچنین از حضور بازیگر دوران جوانی این نقش که آقای امیر رضایی آن را ایفا میکنند نیز بهرهمند شویم. اما درباره بازیگر نقش کودک و نوجوانی که انتخاب شده و حرفهای اولیه انجام شده هنوز به دلیل طولانیشدن جریان ساخت مشخص نیست در خدمت این شخص باشیم و یا تجدیدنظرهایی انجام شود.
او درباره برخی نامهایی که مطرح میشوند و هنوز صحبتی دربارهشان نشده است، افزود: اگر بخواهم درباره نام آقای حسین یاری و حتی حسام منظور نکتهای مطرح کنم باید بگویم الان نکتهای دربارهشان مطرح نیست. شاید در گام بعدی که مرحله به مرحله به تناسب فیلمنامه و داستان، بازیگر انتخاب میشود این نامها مدنظر کارگردان باشند اما الان دغدغه ساخت و تکمیل دکورهای فصل ایران است.
نمایی از سریال «سلمان فارسی»
سختترین فصل سریال «سلمان فارسی»
ناظمبکایی در خصوص پیشبینی درباره دوران تولید فصل ایران «سلمان فارسی»، تأکید کرد: شاید سختترین و مهمترین فصل سریال «سلمان فارسی» فصل ایران باشد. بعد از بیزانس که به نوعی فصل جادهای بود و با توجه به امکاناتی که درباره فصل حجاز بیشتر فراهم است، تا حد زیادی دکورها و پیشدکورهای فصل ایران باستان که وجود نداشتند و در حال ساختاند کار را طولانیتر کرده و از طرفی پربازیگرترین بخش سریال هم به حساب میآید. در این فصل، پدر و مادر سلمان و محیط پیرامونی او بیشتر دیده میشود؛ حتماً مخاطب با چالشهای این شخصیت آشنا میشود.
وی درباره شایعاتی که مطرح میشد محمدرضا شریفینیا در انتخاب بازیگر کنار عوامل سریال «سلمان فارسی» است، خاطرنشان کرد: این شایعات واقعیت ندارند؛ شاید احتمالاً به دنبال بازپخش «مختارنامه» دوباره مطرح کنند بازیگران این سریال در فصل ایران حضور خواهند داشت؛ از همین الان اعلام میکنیم که اینها واقعیت ندارد مگر اینکه آقای میرباقری رسماً اعلام کنند.
به گزارش تسنیم، پیش از شروع فیلمبرداری سریال «سلمان فارسی» بارها فهرست مختلفی از بازیگران منتشر شد. از نام رضا کیانیان و محمدرضا شریفینیا گرفته تا حسن پورشیرازی، مهدی فخیمزاده، عنایت شفیعی، محمد فیلی، فریبا کوثری، جعفر دهقان، بهرام شاهمحمدلو، ویشکا آسایش، شهرام حقیقتدوست، شهرام عبدلی و محمد صادقی؛ حتی نام مرحوم سیامک اطلسی به میان آمد که بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت.
نمایی از سریال «سلمان فارسی»
یکی از نکات قابل توجه، خبری بود که مهران غفوریان در گفتوگویی رادیویی اعلام کرد که در سریال «سلمان فارسی» حضور خواهد داشت. یا خبرهایی که از احتمال حضور چهرهای همچون ارژنگ امیرفضلی در این سریال، منتشر شد. البته بهتعبیر مهران غفوریان قرار بود این تجربه در سریال «ماه تیتی» میرباقری رقم بخورد.
تاکنون بازیگرانی همچون فرهاد اصلانی، داریوش فرهنگ، محمدرضا هدایتی، احترام برومند، رامونا شاه، علی دهکردی، مرحوم چنگیز جلیلوند، مهدی فقیه، محمدجواد جعفرپور، علیرضا مهران، چند بازیگر خارجی و حدود ۱۵۰۰ بازیگر تئاتری و بومی جلوی دوربین این سریال رفتهاند.
سریالی که به زندگی و زمانه یار ایرانی حضرت پیامبر گرامی اسلام(ص) میپردازد از سه فصل دوران ایران ساسانی، امپراطوری بیزانس و حجاز صدر اسلام برخوردار است و بهجهت آماده بودن فضای کار، کارگردان روایت «سلمان فارسی» را از بیزانس، آغاز کرد. سریال در دو بخش کودکی سلمان تا رحلت پیامبر(ص) و بازگشت سلمان به مدائن طراحی شده است.
نمایی از سریال «سلمان فارسی»
تصویربرداری «سلمان فارسی» از زمستان سال ۱۳۹۸ در کویر شهداد کرمان و جزیره قشم آغاز شد و بارها بهدلیل شرایط کرونا متوقف شد و تاکنون در لوکیشنهای مختلفی مانند شاهرود، شهرک غزالی، سمنان (شاهرود)، جلفا، شهرک سینمایی نور قم، سواحل مازندران، جزیره قشم و… فرآیند تولید سریال انجام شده است.
پیشبینی شده است در فصلبندی این بخش از داستان سریال «سلمان فارسی» از تولد روزبه (سلمان) تا پیش از وفات حضرت پیامبر اسلام(ص) روایت شود و تا ۱۴۰۵ آماده پخش شود.
البته گفته میشود که ماجرای غدیرخم هم در سریال “سلمان فارسی” روایت خواهد شد، البته هنوز مشخص نیست که تمهیدات “میرباقری” برای روایت داستانهای سلمان فارسی در قسمتهای پیشبینیشده به کجا خواهد رسید؛ آیا سریال در ماجرای غدیر به پایان میرسد و یا تا رحلت پیامبر اکرم(ص) ادامه پیدا خواهد کرد؟
حتی شاید در صورت لازم، فصل دومی هم برای ساخت داستانهای دیگر زندگی و احوالات “سلمان فارسی” درنظر گرفته شود؛ آیا سریال تا رحلت پیامبر اکرم(ص) پیش خواهد رفت یا در ماجرای غدیر به پایان برسد؟ باید دید که “داود میرباقری” در روایت خود، احوالات این صحابه پیامبر را از کجا به کجا میرساند.
مرقد مطهر سلمان فارسی صحابی ایرانی پیامبر اکرم(ص) و از یاران حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) در ۳۰کیلومتری جنوبشرقی شهر بغداد در شهر مدائن قرار دارد؛ کنار حرم سلمان فارسی مرقد طاهر فرزند امام محمدباقر(ع)، مرقد عبداللهبن جابر انصاری و مرقد حُذَیفةبن یمان قرار دارند، سلمان فارسی(ع) هشت صفر سال ۳۶ هجری قمری درگذشت.
شاید در تقویم چشمتان بـه روز یزرگداشت سلمان پارسی بیفتد و برایتان سوالی پیش آید کـه او کیست و چیکار کرده اسـت؟ دراین مطلب از مجله تفریحی تالاب بـه تمام سوالاتتان درباره سلمان پارسی پاسخ می دهیم.
زندگینامه سلمان فارسی پیش از اسلام
سلمان پارسی کـه نامش پیش از پذیرش اسلام “روزبه” بود، یک شخصیت واقعی و تاریخی اسـت. افسانههایي کـه برخی فرق صوفیه درباره سلمان پرداختهاند خود می تواند سایهاي از حقیقت وجود سلمان باشد.
پدر سلمان بنا بـه روایات شاهزاده بودو برخی نیز او را دهقان زاده معرفی کرده اند. در مورد مادر ایشان هیچ اطلاعی در معرض نیست. در روایات در مورد مکان ولادت سلمان اختلاف اسـت کـه بیشتر انها، او را از اهالی اصفهان و از روستای «جی» معرفی کرده اند. نام اصلی وی، روزبه بودو بعد از اینکه اسلام را پذیرفت، پیامبر «ص» نام او را از «روزبه» بـه «سلمان» تغییر دادند.
بنا بـه قولی روزبه دریک خانواده دهقان ایرانی، در اصفهان بـه دنیا می آید ودر جوانی هم زمان با درخشندگی جوانههاي شک در ذهنش از آیین زردشتی چشم می پوشد و بـه مسیحیت گرایش می یابد. در آیین مسیح نیز، در جستجوی مسیح و مسیحیت شهر بـه شهر کوچ می کند و سرانجام درمییابد کـه آفتاب روشنایی بخش قلب و اندیشه او در حجاز طلوع خواهد کرد.
سلمان فارسی کیست؟
حدود دویست و شانزده یا سیصد و شانزده سال قبل از هجرت، درروستای «جی» «از روستاهای اصفهان» فرزندی بـه دنیا آمد، کـه نامش را «روزبه» گذاشتند و بعد ها پیامبر اسلام«ص» او را «سلمان» نامید.
پدر سلمان «بدخشان کاهن» «روحانی زرتشتی» بودو کار همیشگی اش هیزم نهادن بر شعله آتش. با اینکه سلمان در بین خاندان و محیطی زرتشتی دیده بـه جهان گشود، ولی هرگز در برابر آتش سر فرود نیاورد و بـه خدای یکتا اعتقاد یافت. سلمان در دوران کودکی مادرش را از دست داد و عمه اش سرپرستی او را بـه عهده گرفت.
سلمان، بعد از آنکه دریافت قرار اسـت او را شش ماه با اعمال شاقه زندانی سازند و پس از ان اگر بـه آیین نیاکانش ایمان نیاورد اعدامش کنند، با همکاری عمه اش گریخت و روانه بیابان شد. در بیابان کاروانی دید کـه بـه سوی شام میرفت; پس بـه مسافران پیوست و رهسپار سرزمینهای ناشناخته گردید. سرانجام سلمان، در همان آغاز هجرت گم شده اش را یافت ودر حالی کـه برده یک یهودی بود، در محضر رسول خدا«ص» مسلمان شد.
بیشتر بخوانید: ۵۰ حديث زیبا و آموزنده از پیامبر اکرم حضرت محمد «ص»
فعالیت های سلمان فارسی در دوره اسلامی
پس از ظهور اسلام و پس از حکومت اسلامی پیامبر اسلام «ص» در مدینه، بـه دنبال انحرافات و تحریفاتی کـه توسط اصحاب سقیفه بـه وجود آمد سبب شد تا بـه پیشنهاد امام علی علیه السلام ادامه حرکت اصیل اسلامی توسط شخصیتهایي چون حذیفه بن یمان و سلمان پارسی و دیگر اصحاب پیامبر صلی ا… علیه و آله و سلم پیگیری شود امّا نوع نگاه خلیفه وقت بـه حکومت با نوع نگاه سلمان کـه ان را یک پدیده سیاسی یا یک حادثه نمیدانست؛ فرق داشت.
این دید موجب شد تا تضادی شکل بگیرد کـه منجر بـه احتجاج دو تفکر تشیع سرخ علوی کـه سلمان ان را مدیریت میکرد با تفکر مقابل شود. سلمان بـه دلیل شخصیت استثنایی و جذابش یار نزدیک و محرم راز پیامبر «ص» میشود و بـه افتخار عضویت در خاندان پیامبر «ص» یعنی جزء اهل بیت قلمداد میشود.
در جنگ خندق نقش کلیدی و موثر ایفا می کند. در نبرد طایف با ساخت منجنیق برتری نظامی را بـه سپاه اسلام میدهد؛ لذا سلمان در زمان پیامبر «ص»؛ در امور نظامی بسیار مسلط و بـه عنوان کارشناس نظامی جنگ در خدمت پیامبر اسلام بود.
آزادی و علت نامگذاری سلمان
پیامبر گرامی اسلام«ص» سلمان را بـه مبلغ چهل نهال خرما و چهل وقیه «هر وقیه معادل چهل درهم»؛ از مرد یهودی، خرید و آزادش ساخت و نام زیبای «سلمان» را بر او نهاد. این تغییر نام، بیانگر ان اسـت کـه:
۱٫ عده اي از نامهای عصر جاهلیت، شایسته یک مسلمان نیست.
۲٫ واژه «سلمان» از سلامتی و تسلیم گرفته شده اسـت. انتخاب این نام زیبا از سوی پیامبر«ص» نشانه پاکی و سلامت روح سلمان اسـت.
سلمان فارسی پس از رحلت پیامبر اسلام
سلمان پس از رحلت پیامبر «ص» بـه جریان امامت میپیوندد ودر برابر ماجرای سقیفه موضع گیری می کند. سلمان بـه عنوان یکی از یاران حضرت علی «ع» و نخستین کسی بود کـه بر علیه اهل سقیفه قیام و ماجرای سقیفه را رد نمود، اما با فشار بسیار زیاد اطرافیان مواجه شد و حضرت علی «ع» نیز بـه سلمان امر فرمودند کـه ماجرای بیعت را قبول کند و سلمان امر ایشان رابا وجودی کـه خیلی سخت و گران بود، قبول کرد.
کمک بـه مسلط شدن مسلمانان بر مداین پس از اینکه برخی ساکنان مداین حاضر نشدند اسلام را بپذیرند یا جزیه پرداخت کنند و آشنایی وی با فضا و شرایط مداین موجب شد تا وی از زمان خلیفه دوم بر مداین حکومت کند. البته وی بر خلاف تعداد زیادی از امرا، زندگی بسیار فقیرانه اي را برگزید و حقوق خودرا بـه فقرا می داد و از راه زنبیل بافی زندگی میگذارند.
حکومت او در مدائن، مصداق روشن مدینه فاضلهاي اسـت کـه یک حکیم بر ان حکم می راند و جذابیت هاي قدرت سیاسی و اقتصادی و معنوی، او را نمیفریبد. همواره دوستدار و راهنمای مردم اسـت، از این رو گروه هاي بسیاری او را بـه عنوان پیشوای معنوی خود برگزیدهاند. سلمان یکی از مهندسان شهرسازی بود بـه طوری کـه طرح و نقشه کوفه را طراحی کرد.
علت رحلت سلمان فارسی
روایت هاي متناقض درباره عمر سلمان در کتب تاریخی وجوددارد برخی کتب تاریخی سلمان را از جمله معمرین تاریخ نامیده اند کـه تا ۳۰۰ سال هم عمر او را تخمین زده اند. برخی دیگر ۲۰۰ سال اما در برخی پژوهش هایي کـه صورت گرفته با توجه بـه اینکه وفات سلمان درسال ۳۴ یا ۳۷ قمری ودر مداین صورت گرفته و از سوی دیگر ردیابی نام سلمان در دوره قبل از اسلام بـه عمر ۸۰ تا ۱۰۰ سال رسیده اند، کـه البته نمیتوان بـه قطع دراین باره نیز حکم کرد.
ولی اجمالا اینکه وی سه دین زردشتی و مسیحیت و اسلام را در عمر خود درک کرده و بادقت در حوادث و رویداد های اصفهان قبل از اسلام بـه خصوص تطبیق زمان حیات شاهان ایرانی غور کرده اسـت، اجمالا میتوان از عمر طولانی سلمان سخن گفت. سلمان پس از مرگ در مداین بـه خاک سپرده می شود و قرن ها مزار وی زیارتگاه عاشقان اهل بیت بوده اسـت.