آکادمی رابعی اخبار ، مقالات ،آثار و برنامه های مهندس حمید رابعی
Related Articles
پیش از این طی مقالاتی طرح جدید ایرانرود از تلفیق طرحهای گذشته آن مورد بررسی قرار گرفت و طی این مطلب تحقق ایرانرود از یک منظر جدید مورد بررسی قرار می گیرد
وجود دو رودخانه دائمی دجله و فرات در غرب فلات ایران میتواند امکان خارق العاده ای را در مسیر تحقق ایرانرود فراهم نماید تغییر مسیر رودخانه دجله در شمال عراق به سمت آذربایجان در ایران و حفر کانال البرز تا مدخل دشت کویر در شهر قم یکی از ایده هایی است که میتواند مورد بررسی کارشناسان و مسئولین قرار بگیرد
مطمئنا مشارکت دو کشور عراق و ایران در این طرح بزرگ و منطقه ای باید با هدف کسب منافع مشترک انجام بگیرد و هر دو کشور از منافع آن بهره مند گردند
در این طرح قبل از اینکه رودخانه دجله از کوههای توروس به دشت عراق سرازیر شود ، وارد کانال البرز شده و به سمت شرق حرکت خواهد کرد تا از مدخل دشت کویر در شهر قم فلات مرکزی ایران را در سه دریاچه دشت کویر ، کویر لوت و دشت جازموریان سیراب نموده و در نهایت از سواحل مکران وارد آبهای دریای عمان شود
هرچند گمانه زنیهایی نیز وجود دارد که در هزاران سال قبل ، رود دجله همین مسیر را برای اتصال به آبهای آزاد میپیموده ولی به دلایل نامعلوم از جمله زلزله های مکرر در رشته کوه توروس از مسیر اول منحرف شده و مسیر کنونی را در پیش گرفته است و یکی از دلایل متعدد خشک شدن دریاچه های فلات مرکزی ایران از جمله دریاچه دشت کویر و دریاچه کویر لوت نیز همین رویداد طبیعی بوده است
در بررسی موقعیت رودخانه دجله نسبت به مدخل ورودی دشت کویر در ایران فرصتهای زیادی برای تعامل با دولت عراق با هدف ایجاد تغییرات راهبردی در تعیین مسیرهای جدید برای دو رودخانه دجله و فرات به گونه ای که هر دو کشور از آن منتفع شوند وجود دارد
دجله رودی است که از دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه توروس در شرق ترکیه سرچشمه می‌گیرد پس از ورود به کشور عراق از میان شهرهای بزرگی چون بغداد و موصل عبور کرده به فرات و سرانجام هر دو به کارون می‌پیوندد که اروندرود را تشکیل می‌دهند و در پایان به خلیج فارس سرازیر می‌شوند. این رود با ۱۸۵۰ کیلومتر طول، سی و هشتمین رود جهان از این حیث می‌باشد. بر اساس یکی از نظریه‌های تاریخی، یکی از قدیمی‌ترین، یا شاید قدیمی‌ترین، تمدن جهان بین دو رود دجله و فرات پدید آمد
این رود مرز تاریخی فلات ایران است که همواره چون مرزی طبیعی میان ایران و سرزمین‌های غرب فلات ایران روان بوده‌است. با هجوم اعراب و گذر آن‌ها از این رود، تیسفون پایتخت ساسانیان در کناره این رود به تسخیر اعراب مسلمان درآمد.دجله رود پرآب و بزرگی است، به گونه‌ای که میان بغداد و موصل کشتی‌هایی در آن حرکت می‌کنند که از نظر بازرگانی اهمیت بسیار دارد.
اگر توافق تاریخی و راهبردی ایران و عراق بر سر تغییر مسیر رودخانه دجله از شمال عراق به سمت ایران صورت پذیرد نه تنها دشتهای خشک مرکزی ایران جان تازه خواهند گرفت بلکه ملت عراق نیز میتوانند از منافع آن بهره مند باشند
حتی نحوه بازپرداخت بدهی چند صد میلیارد دلاری دولت عراق بابت جنگ تحمیلی ۸ ساله علیه ایران نیز در همین طرح میتواند مورد بررسی قرار بگیرد
هشت سال جنگ تحمیلی در ایران با تحمل هزینه های فراوانی همراه بود که هنوز راهی برای بازپرداخت آن از سوی مسئولین در نظر گرفته نشده و طرف عراقی نیز از انفعال ۳۰ ساله مسئولان در ایران حداکثر استفاده را میبرد ، جنگی که علاوه بر هزینه های انسانی خسارتهای فراوانی را به دنبال داشت ، براساس منابع جمع آوری شده در کتاب اقتصاد ایران در دوران جنگ تحمیلی به قلم فرهاد دژپسند، میزان خسارتهای مستقیم وارد شده به ایران از محل تخریب ساختمان ها و تاسیسات، ماشین آلات و تجهیزات و مواد کالاها سر جمع رقمی بالغ بر ۳۰۸۱ میلیارد تومان به نرخ جاری سال ۵۹ تا ۶۷ خواهد بود این رقم در صورتی که بر مبنای دلار رسمی و تغییر آن به ریال و دلار تبدیل شود می توان گفت سرجمع خسارات جنگ تحمیلی برای ایران رقمی معادل ۴۴۰ میلیارد دلار بوده است، این رقم در صورتی که بر مبنای تغییر نرخ ارز رسمی از ۷ تومان به ۲۴۸۰ تومان امروز مورد محاسبه قرار گیرد به نرخ روز رقمی معادل ۱٫۱ تریلیون تومان را شامل می شود.
این ارقام نشان دهنده عمق بالای خسارات جنگ تحمیلی به نظام نوپای ایران است. کل درآمد نفتی ایران طی سالهای ۱۳۵۹ تا ۱۳۸۳ یعنی قبل از دوران طلایی رونق بازار نفت معادل ۴۳۲ میلیارد دلار بوده است یعنی کمی کمتر از خسارت های جنگ تحمیلی و با احتساب درآمدهای طلایی هشت سال اخیر کل درآمد حاصل از صادرات نفت خام ایران طی ۳۲ سال اخیر به رقمی حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار می رسد که می توان گفت معادل ۴۴ درصد این درآمدها در دوران جنگ از زیر ساختهای اقتصادی کشور حذف شده است، زیر ساختهایی که بعضا در برخی از مناطق جنگ زده کشور هنوز هم به مانند آنچه پیش از آغاز جنگ بود بازسازی نشده است.
هرچند ایران توانست با سر بلندی دفاع مقدس را با پیروزی به پایان ببرد و هیچ بخشی از خاک کشور از ایران جدا نشد ولی آنچه در این دوران از میان رفت سرمایه های انسانی بود که می توانست در سالهای ابتدایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به جای شهادت و هزینه شدن برای حفظ مرزهای کشور برای سر بلندی و آبادانی ایران تلاش کنند
