در روز ۱۷ ژوییه ۲۰۱۰ (۲۶ تیر ۸۹)، اولین معامله در صرافی MT.Gox انجام و ۲۰ واحد بیت کوین به قیمتی کمتر از یک دلار، دادوستد شد.
کلارک مودی (Clark Moody)، سازنده اولین وبسایت دادههای بازار بلادرنگ بیت کوین، بهتازگی دست به گردآوری مجدد تاریخچه بیت کوین طی ۱۰ سال اخیر زده است. او به این نکته اشاره کرده که اگر اولین خریدار بیت کوین، داراییاش را تا امروز حفظ میکرد، سود هنگفت ۱۸.۴ میلیوندرصدی نصیبش میشد.
البته باید اذعان کرد که MT.Gox بهعنوان یک صرافی بیت کوینی روی توسعه کلی بازار این ارز دیجیتال، تاثیرگذار بوده است.
کلارک طی یک یادداشت وبلاگی با عنوان «دادههای بازار بیت کوین طی ۱۰ سال» ابتدا به تشریح ماجرای اولین معامله بیت کوین روی صرافی MT.Gox که اکنون تعطیلشده، پرداخته است.
حدودا ۱۰ سال پیش در روز ۱۷ ژوییه ۲۰۱۰ (۲۶ تیر ۸۹)، صرافی MT.Gox میزبان نخستین دادوستد بیت کوین میان دو تن از کاربران خود بود. گفتنی است کل ارزش این تراکنش، تنها ۰.۹۹ دلار بهازای ۲۰ بیت کوین بود. آن زمان بیت کوین در محدوده قیمتی ۰.۰۴۹۵۱ دلار، معامله میشد.
مطابق با یادداشت مودی، پیش از آنکه سخنی از معامله بلادرنگ در میان باشد، کاربران از صرافی MT.Gox برای مبادله کالاهای فیزیکی در قبال بیت کوین استفاده میکردند. آن معامله ویژه در ژوییه ۲۰۱۰ (تیرماه ۸۹) سرآغاز فصلی نو در قیمتگذاری بلادرنگ بیت کوین در بازار بود.
جزئیات معامله یادشده از این قرار است:
- زمان: ۱۷/۷/۲۰۱۰ ساعت: ۱۷:۰۹:۲۳ یوتیسی
- مقدار: ۲۰ بیت کوین
- قیمت: ۰.۰۴۹۵۱ دلار
- ارزش کلی معامله: ۰.۹۹۰۲ دلار
در زمان اجرای تراکنش یادشده، تعداد بیت کوینهای در چرخه بازار، تقریبا ۳.۴ میلیون واحد و ارزش بازار این ارز دیجیتال نیز ده برابر از حال حاضر، کمتر بود (چیزی در حدود ۱۷۰ هزار دلار).
اگر خریدار ۲۰ بیت کوین یادشده، بیت کوینهایش را نمیفروخت، چه میشد؟ با قیمتهای کنونی، از نظر ارزش دلاری، سرمایه او ۱۸۴ هزار برابر میشد. کلارک همچنین به نرخ رشد نمایی ۶ رقمی بازار بیت کوین طی یک دهه اخیر پرداخته است. بااینحال، وی میگوید که هنوز هم برای ورود به این بازار، دیر نشده است. همانطور که پیشتر رسانهها گزارش دادند، بیت کوین، پربازدهترین دارایی سرمایهای دهه گذشته بوده است.
کلارک در ادامه با پرداختن به تغییرات قیمتی بیت کوین، اشاره میکند که چگونه بهای این ارز دیجیتال با افزایشی جهشوار در سپتامبر ۲۰۱۰ (شهریور ۸۹) به ۰.۱ دلار صعود و بهفاصله اندکی در ۸ اکتبر همان سال (۱۶ مهر ۸۹) به ۰.۰۱ نزول کرده است. ۹ ماه بعد در ژوییه ۲۰۱۱ (تیر ۹۰) این ارز دیجیتال پیشتاز توانست رکورد افزایش قیمت هزار برابری را ثبت کند.
این درست، همان تاریخی است که مودی پا به عرصهای گذاشت که دادههای بلادرنگ آزاد و باز ارائهشده توسط Mt. Gox آن را غبارآلود کرده بود و از این رو دست به راهاندازی وبسایت خودش زد. گفتنی است وبسایت او در زمان راهاندازی، سر و صدای زیادی در انجمن بیتکوینتاک (BitcoinTalk) بهپا کرد.
از آن زمان، بازار بیت کوین به موضوع محوری علایق مودی تبدیل شده و تمام پروژههای او حول محور آن شکل گرفته است. اما این همه ماجرا نیست. او توانست در ادامه از طریق راهاندازی یک داشبورد آنلاین به بررسی و واکاوی اعداد و ارقام شبکه بیت کوین بپردازد.
وی در خاتمه گزارش خود مینویسد که چگونه شاهد پیشرفت و تکامل بازار بیت کوین و افزایش ارزش بازار آن از ۱۷۹ هزار دلار در سال ۲۰۱۰ به ۱۷۰ میلیارد دلار درحالحاضر بوده است.
او همچنین خاطرنشان کرده است:
هر سیر صعودی و جهش قیمتی باعث جلب توجه تودهای از مردم و جذب آنها بهسوی اکوسیستم ارزهای دیجیتال میشد. مردمی که تازه اسم بیت کوین به گوششان خورده بود، سعی میکردند از راز پنهان در پس این «پول جادویی اینترنت» سردر بیاورند و بفهمند که چگونه بیت کوین توانسته همچنان پابرجا بماند. مودی میگوید نوسانات قیمت بیت کوین به این زودیها تمام نمیشود
وی در ادامه گفته است:
با هر موجی از نوسانات بیت کوین، سیلی از میمها، استارتاپها، حملات سایبری، ورشکستگیها و لیکوییدشدنها رخ داده و البته ثروتهای هنگفتی نیز در این میان، نصیب عدهای شده است. ماهیت بیت کوین بهعنوان یک پول سالم بهگونهای است که ماینرها نمیتوانند بهسادگی برای برآوردن تقاضای فزاینده، تولید خود را افزایش دهند؛ بنابراین پیشبینی من این است که به این زودیها شاهد پایان نوسانات آن نخواهیم بود.
مودی نتیجهگیری کرده است که بیت کوین، پرسشها و ابهامات پیرامون «ماهیت پول و دولت» را حلوفصل میکند. بیت کوین درواقع به مردم نشام میدهد که پول سالم چیست و استفاده از آن چگونه است.
البته نباید از این نکته غافل شویم که صرافیهای بهشدت متمرکزی نظیر Mt.Gox تأثیر منفی زیادی بر توسعه بازار ارزهای دیجیتال گذاشتهاند. در سالهای نهچندان دور، Mt.Gox صرافی برجستهای در بازار بیت کوین بود و کنترل بخش عمدهای از بازار را در اختیار داشت. بااینحال، پس از چندی هک شد و میلیاردها دلار بیت کوین به سرقت رفت. گفتنی است پرونده شکایت از این صرافی، همچنان مفتوح است.
اگرچه هنوز هم بخش عمدهای از صرافیها متمرکز هستند، اما لااقل رقابت نفسگیری میان آنها در جریان است. امروز حجم معاملات بیت کوین میان چند صرافی از جمله بیتمکس، بایننس، کوین بیس، کوچین، هیوبی، بیتفینکس، اوککس و تعدادی دیگر تقسیم شده است. هر روز صرافیهای بیشتری راهاندازی میشوند و این باعث میشود وقوع اتفاقاتی نظیر آنچه در مورد صرافی Mt. Gox رخ داد، اثر مخرب بسیاری کمتری بر بازار داشته باشد.