روحانی : دیگر حاضر نیستیم سرمان کلاه برود !

رئیس‌جمهور ایران دیروز دوباره «امریکا، امریکا» کرد، البته مشروط! آن هم بعد از دیدار با «واسطه سنتی». روحانی گفت: «اگر تحریم‌ها لغو شود، حاضرم ساعتی بعد [با رئیس‌جمهور امریکا]ملاقات کنم.» اما او خود باید حالا دیگر بهتر از هر کسی بداند که این تحریم‌ها چیزی نیست که امریکا آن را ساده از دست بدهد. پس تحریم‌ها می‌ماند و آنچه هم از این سخنرانی روحانی در گوش جهان می‌ماند، «امکان ملاقات با ترامپ است.»
این «امریکا، امریکا» کردن‌های یک رئیس‌جمهور باید زمانی پایان پذیرد، اما گویا روحانی نه برای مصالح ملی ایران بلکه برای امر دیگری اصرار بر ملاقات می‌کند تا شاید پس از ترک قدرت بتواند از آن استدلال‌های قوی مثل «خودم هم صبح جمعه شنیدم…» بیاورد و مثلاً بگوید «فرصت ملاقات نشد، اگر شده بود، می‌شد»!
با این حال روحانی خودش – سهواً یا به ناچار – جواب این آخرین امید‌هایی را که به رفع تحریم‌ها و ملاقات دارد، داد. آنجا که درباره تقاضای امریکا برای ملاقات با او در سفر نیویورک می‌گوید: «گفتم ما دیگر حاضر نیستیم کلاه سرمان برود.»
روحانی روز گذشته به بیست و ششمین همایش بیمه و توسعه رفت. باز هم از برجام گفت و از امکان و شرایط ملاقات با ترامپ و از گفت‌وگوی ۲۰ دقیقه‌ای‌اش با اوباما که به تعبیر او نقش «لوکوموتیو بسیار قوی برای حرکت قطار مذاکره» داشته است. روحانی به سفر مهرماه خود به نیویورک و اصرار سران کشور‌ها برای ملاقات با ترامپ اشاره کرد و گفت: «گفتم دیگر حاضر نیستیم کلاه سرمان برود» که اشاره‌ای تلویحی به آن است که برجام کلاهی بود که بر سر ایران رفت!.
اما رئیس جمهور چرا باز هم از مذاکره و ملاقات با رئیس جمهور امریکا می‌گوید؟ پاسخ به این سؤال را شاید در سفر «بن علوی» وزیر امور خارجه عمان به کشورمان جست‌وجو کرد؛ سفری که به عقیده برخی آگاهان سیاسی حامل پیام امریکا برای مقامات کشورمان بوده است. هرچند هیچ مقام رسمی این موضوع را تأیید و تکذیب نکرده است. بنابراین فرکانس‌های رئیس جمهور کشورمان را در این چارچوب احتمالی باید تحلیل و تفسیر کرد. حال آنکه تحریم‌های امریکا نه تنها کاهش نداشته بلکه بر شدت و ابعاد آن هم افزوده شده است. روحانی که از سویی می‌گوید با ترامپ نمی‌شود مذاکره کرد، از سوی دیگر نغمه مذاکره و دیدار سر می‌دهد و صد البته آنچه در حافظه جهانی باقی می‌ماند، عطش دیدار با ترامپ (بخوانید شیطان) است!
رئیس جمهور دیروز البته برای مشروعیت بخشی به دیدارش با اوباما، سعی کرد خرد جمعی را در تصمیمش دخالت بدهد. «مشاوران و همراهانم در سفر نیویورک مرا قانع کردند که برای پیشرفت مذاکرات بهتر است جواب تلفن رئیس جمهور امریکا را بدهم و این موضوعی بود که مورد تردید من بود، اما وقتی که همه مشاوران و همراهان به اتفاق این نظر را داشتند، قبول کردم، در آخرین لحظاتی که در نیویورک حضور داشتم، رئیس جمهور امریکا در هتل محل اقامت با من تماس گرفت و پاسخ تلفن او را دادم و این صحبت کوتاه حدوداً ۲۰ دقیقه‌ای یک لوکوموتیو بسیار قوی برای حرکت قطار مذاکره بود.»
روحانی بی آنکه بخواهد، از برجام‌های ۲ و ۳ هم در دیدارش با اوباما پرده برداشته و می‌گوید: «در این گفت‌وگوی تلفنی چارچوب مذاکرات را مشخص کردیم و رئیس جمهور امریکا سه موضوع را برای مذاکره مطرح کرد و من در آن مکالمه گفتم که راجع به سه موضوع آمادگی برای مذاکره نداریم، اما اگر موضوع اول که مذاکره در مسئله هسته‌ای است، به نتیجه برسد و شما آن را درست انجام دهید، موضوع دوم و سوم هم می‌تواند در دستور کار مذاکره قرار بگیرد.»
بخش دیگری از سخنان رئیس جمهور به دردسر‌ها و فشار‌هایی اختصاص داشت که به زعم ایشان برای حفظ برجام تحمل کرده است. فشار‌هایی که نه از ناحیه خارجی بلکه از داخل بر او وارد شده است. اما با ابهام گویی در این زمینه کوشید مخاطب را به آینده ارجاع بدهد. رئیس جمهور با بیان اینکه به واسطه برجام شرایط مناسبی در کشور ایجاد شد و در این شرایط لازم بود که این قرارداد و توافق را به خوبی حفظ کنیم، گفت: «البته در آینده خواهم گفت که با چه دردسر‌هایی توانستیم برجام را نگه داریم و چه فشار‌هایی بر ما بود، اما به هر قیمتی بود، نگذاشتم که ایران ناقض این توافق باشد.» این در حالی است که به اعتراف دوست و دشمن جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات خود در برجام عمل کرده و این تعهدات همچنان به رغم خروج امریکا و بدعهدی اروپایی‌ها همچنان جاری است.
کلاه عربستان و اسرائیل سر ترامپ
روحانی در ادامه تلاش‌های عربستان و رژیم صهیونیستی در تصمیم ترامپ برای خروج از برجام را مؤثر خواند و با اشاره به اینکه از تحریم و عدم مذاکره همه دنیا، منطقه و ملت ایران ضرر می‌کنند، گفت: «ما دولتی نبودیم که از زیر بار یک مسئولیت سخت فرار کنیم و هیچ وقت این کار را انجام ندادیم و می‌دانستیم که انجام دادن برخی از امور چه سختی‌هایی به دنبال دارد؛ می‌دانستم که اگر در نیویورک جواب تلفن رئیس جمهور امریکا را بدهم، در فرودگاه مهرآباد تهران عده‌ای افراطی می‌آیند و لنگه کفش پرتاب می‌کنند، اما همه را به جان خریدم چرا که این چیز‌ها برایم مهم نبود و آنچه اهمیت داشت این بود که وجدانم راحت بوده و به قولی که به مردم داده‌ام، پایبند باشم و بودم.»
رئیس جمهور افزود: «در آن دوران شرایط کشور را آرام کردیم، اما مجدداً رژیم صهیونیستی، عربستان و افراطیون امریکا بر سر ترامپ کلاه گذاشتند، به گونه‌ای که بزرگ‌ترین کلاهی که سر ترامپ رفت در موضوع برجام بود؛ به او گفتند که اگر از برجام خارج شده و تحریم‌های فوق‌العاده را علیه ایران اعمال کنید، این نظام سقوط خواهد کرد و آن وقت پیروز بزرگ تاریخ هستی و خواهی گفت که بعد از ۴۱ سال رئیس جمهوری بودم که ایران را در هم شکستم.»
حربه مذاکره را از دست امریکایی‌ها گرفتیم
روحانی به سفر خود به نیویورک در سال جاری اشاره کرد و گفت: در ایامی که در نیویورک بودم، هر روز در هتل محل اقامت ما ترافیکی از سران کشور‌ها برای دیدار و گفتگو بود.
وی با اشاره به اینکه امریکایی‌ها در ذهن سران کشور‌ها این موضوع را جا انداخته بودند که همه کار‌ها با گفتگو درست می‌شود و اشکال از طرف ایران است و نمی‌خواهد مذاکره کند، گفت: «امریکا می‌خواست باری را که بر دوش داشت به ایران منتقل کند و این را نه یک نفر از سران بلکه تمام کسانی که با من دیدار داشتند، گفتند و خواستار این بودند که ملاقات با رئیس جمهور امریکا را قبول کنم.»
روحانی ادامه داد: «این حربه را از دست امریکایی‌ها گرفتیم و اعلام کردیم که اگر امریکا همه تحریم‌ها علیه ایران را بردارد، ساعتی بعد می‌توانیم ملاقات داشته باشیم چرا که همه سران ۱+۵ در نیویورک حضور داشتند، منتها امریکایی‌ها می‌خواستند ابتدا ملاقات انجام شود و پس از آن در مورد لغو تحریم‌ها گفتگو کنند و این بدان معنا بود که می‌خواستند به هوش ایرانی و ملت ایران تردید وارد کنند و این در حالی است که ما دیگر حاضر نیستیم کلاه سرمان برود و البته می‌خواهیم کلاه سر کسی بگذاریم.»
رئیس جمهور با بیان اینکه امروز هم این موضوعات مطرح است و کشور‌هایی پیام‌هایی در این باره عنوان می‌کنند، گفت: «خدمت ملت ایران می‌گویم هر وقت امریکا حاضر شود تحریم غلط، غیرقانونی، ظالمانه و تروریستی خود را کنار بگذارد، بلافاصله سران ایران و ۱+۵ می‌توانند با هم ملاقات کنند و ما در این باره هیچ مشکلی نداریم. روحانی تأکید کرد: در این شرایط ۱۶ آذر دانشگاه‌های ما باید این باشد که بگوید راه برای ایستادگی و مقابله در برابر اقدامات تروریستی اقتصادی امریکا چیست و در تمام دانشگاه‌ها، همه دانشجو‌ها و اساتید باید یک شعار را امسال داشته باشند و آن شعار علیه ترور اقتصادی و تروریست‌های اقتصادی و آمادگی برای ایستادگی و مقابله در برابر تحریم‌های ظالمانه است.»
اغتشاشگران از خارج دستور داشتند
بخش دیگری از سخنان روز گذشته روحانی به حوادث دو هفته اخیر اختصاص داشت. رئیس جمهور با اشاره به اینکه در حوادث چند روز گذشته دچار مسائلی شدیم که البته در سال ۹۸ قابل پیش‌بینی بود و این را به دوستان گفته بودم، خاطر نشان کرد: «در میان دستگیر شدگان حوادث اخیر برخی افراد اصلاً گناهی ندارند که باید آزاد شوند و عده‌ای دیگر هم مرتکب اشتباهی شده‌اند که نباید نسبت به آن‌ها سختگیری کنیم؛ جوانی بوده که به خیابان آمده و شعاری داده است و حالا نباید نسبت به او سختگیری کنیم. در این حوادث عده‌ای با سلاح سرد و گرم آمده‌اند و فروشگاه‌ها را تاراج کرده و آتش زدند که باید این افراد تفکیک شوند و قوه قضائیه تلاش بیشتری داشته باشد. البته با مجرمان هم باید در حد قانون برخورد شود و با کسانی که تخلف و جرم کوچکی مرتکب شده‌اند نیز با رأفت اسلامی برخورد شود.»
رئیس جمهور با بیان اینکه آن افرادی که به صورت سازمان یافته در این حوادث حضور پیدا کرده‌اند و اعترافات آن‌ها در آینده پخش خواهد شد و برنامه‌ریزی‌شان برای این اقدامات بیش از دو سال بوده است، افزود: «آن‌ها سال گذشته و امسال در مقاطع مختلف می‌خواستند این اقدامات را به انجام برسانند و برای امسال برنامه‌ریزی‌شان برای اواخر دی‌ماه و ایام نزدیک به انتخابات بود، اما وقتی که این طرح اعلام شد، اربابان آن‌ها از خارج از کشور به آن‌ها گفتند که الان موقعیت خوبی به وجود آمده است و آن‌ها را به خیابان‌ها کشاندند.»
همه کشته‌شدگان آشوبگر نیستند
رئیس جمهور با اشاره به کشته شدن عده‌ای از مردم در حوادث اخیر و مسائلی که در این زمینه مطرح است، گفت: «برخی به طور اتفاقی به خیابان آمده و در حادثه‌ای کشته شدند، عده‌ای برای دفاع از محل کسب و یا خانه خود کشته شده‌اند که این‌ها در مواردی حکم شهید را دارند و برخی نیز با گلوله‌هایی کشته شدند که البته در پزشکی قانونی می‌توان مشخص کرد که این گلوله‌ها از آن دسته‌ای نبوده که در اختیار نیرو‌های نظامی قرار دارد و یا گلوله‌های شکاری و یا دیگر گلوله‌ها بوده است.»
روحانی افزود: «همه آن‌هایی که در این حوادث کشته شده‌اند آشوبگر نبودند و اگر کسی در محله یا شهری کشته شده است، نباید فوراً بگوییم که او آشوبگر بوده، بلکه ممکن است بی‌گناه بوده و یا می‌خواسته از خود دفاع کند و یا داشته عبور می‌کرده و یا یک شعار ساده داده است.»