آکادمی رابعی اخبار ، مقالات ،آثار و برنامه های مهندس حمید رابعی
نوشته های مشابه
همزمان با ایام ولادت حضرت جواد الائمه و امام علی علیهما السلام دستخط و قرآن شماره ۱۲۰۴ موزه حرم حضرت معصومه (س) منسوب به امام حسن عسکری علیه السلام احیا و بازآفرینی شد حمید رابعی مجری این طرح با اعلام این خبر گفت امیدواریم در آستانه میلاد امام علی علیه السلام و روز پدر ، این کار مورد قبول و تایید حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز قرار بگیرد. وی خاطر نشان کرد این قرآن در ۳۲۴ صفحه با ابعاد ۱۷ در ۲۳.۵ سانتی‌متر تنها سند منسوب به امام حسن عسکری علیه السلام در ایران است که همین موضوع موجب اهمیت بالای آن در میان اسناد موجود در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها شده است . رایعی خاطر نشان کرد این قرآن در دوره صفوی به آستان مقدسه حضرت معصومه(س) وقف شده است جلد چرمی مزین به نقوش ترنج و سرترنج و لچک ترنج ضربی، یکی از ویژگی‌های این قرآن است. این قرآن به شماره ۱۲۰۴ در دفتر اموال فرهنگی موزه آستان مقدس حرم حضرت معصومه(س) ثبت شده و در این موزه نگهداری می‌شود.
در وقف‌نامه این قرآن آمده است: «بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله الذی جعل الوقف ذریعة لنیل السعادات الاُخرویة فی دارالقرار والصلوة والسلام الاتمان و الاکملان الاشرفان علی سیدالأنبیاء والمرسلین محمد و آله الطاهرین الاخیار و بعد فقد وقف هذا المصحف المجید الذی لا یأتیه الباطل من بین یدیه و لامن خلفه تنزیل من حکیم حمید، الحضرت الأمیر الجلیل عمدة الأجلاء فی زمانه خلیفه شاه قلی مُهردار علی المؤمنین المتوطنین و المجاورین والزایرین روضة السیدة العلیة، العلویة الزکیة الطاهرة النقیة سلیلة ائمه اطهار ستی فاطمة بنت الامام الهمام ابی ابراهیم موسی بن جعفر صلوات الله و سلامه علیهما و علیها مشروط بأن یکون المصحف الشریف موضوعا فی داخل قُبت‌ها الشریفة و لایخرج منها الی مکان من الأمکنة لایرهن و لابغیره، وقفا صحیحا شرعیا مؤبدا مخلدا بحیث لا یورث و لا یباع و لا یرهب و لا ینقل بوجه من الوجوه و لابغیر، فمن … او بدله فانما اثمه علی الذین یبدلونه؛ و کان ذلک فی شهر ربیع الاول المنتظم فی سلک شهور سنة ست و خمسین و تسعمائة هجریة و الحمد وحده العزیز.»
واقف در وقف‌نامه قرآن منسوب به امام حسن عسکری(ع) به حمد و ثنای پروردگار پرداخته و به وقف این قرآن به جمیع مؤمنان، ساکنان، مجاوران و زائران حرم حضرت معصومه(س) اشاره کرده است. یادآور می‌شود، پیش از این، مراحل احیای دستخط و بازآفرینی قرآنهای منسوب به پیامبر اکرم(ص)، حضرت علی(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، امام سجاد(ع)، امام صادق(ع)، امام کاظم(ع)، امام رضا(ع) و امام هادی(ع) با همکاری کتابخانه و موزه آستان قدس رضوی ، موزه ملی بحرین ، کتابخانه و موزه کاخ گلستان و کتابخانه کدبوری دانشگاه بیرمنگام انجام شده که از طریق کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی در اختیار ارادتمندان به اهل بیت عصمت و طهارت قرار گرفته است. از جمله دیگر آثار منسوب به امام حسن عسکری(ع) تفسیر منسوب به آن حضرت است که با استناد به اعتماد شیخ صدوق به این تفسیر و راویان آن برای بازآفرینی با دستخط منسوب به امام حسن عسکری(ع) پس از احیای دستخط و تولید در اختیار محققان قرار خواهد گرفت.
وی بااعلام این موضوع که این قرآن آخرین قرآن از دور اول احیاء و بازآفرینی دستخط و قرآنهای منسوب به ائمه اطهار علیهم السلام در کتابخانه ها و موزه های دنیا است افزود بر خلاف برخی از قرآنها که تنها یک نسخه در دسترس بود از برخی ائمه اطهار چندین دستخط و قرآن منسوب در کتابخانه ها و موزه های دنیا موجود است که در دور نخست طرح احیاء و بازآفرینی ، قرآنهایی که احتمال انتساب آنها به ائمه اطهار بیشتر بود برای احیاء دستخط و بازآفرینی قرآن استفاده شد حمید رابعی خاطر نشان کرد در بخشی از حکم انتساب حجت الاسلام احمد مروی تولیت جدید آستان قدس رضوی که از سوی مقام معظم رهبری صادر شده است به گنجینه هنر، معماری و خوشنویسی این آستان مقدس اشاره شده و مقام معظم رهبری، تولیت آستان قدس رضوی را موظف و مأمور به حفظ و نگهبانی از این گنجینه معنوی و گرانبها دانسته‌اند که بازآفرینی قرآنهای منتسب به ائمه اطهار(ع) در این مجموعه و سایر کتابخانه ها و موزه های دنیا در راستای اجرای همین فرمان مقام معظم رهبری از سوی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در حال انجام است.
رابعی ادامه داد: صحن‌ها و رواق‌ها در مجموعه اماکن متبرکه در حرم مطهر رضوی و سایر اعتاب مقدسه، طی قرون متمادی با ذوق هنرمندان مسلمان سرشار از هنر معماری و خوشنویسی و تذهیب شده و این هنر‌ها به گونه‌ای با هم آمیخته است که حذف هرکدام از آنها خلأ بزرگی را در این مجموعه های مذهبی ایجاد خواهد کرد. استفاده از مصالحی همچون کاشی، سنگ، آینه، فلز، چوب، گچ و آجر برای خلق آثار هنری بر در و دیوار و سقف این آستانهای ملک پاسبان به این عناصر خاکی، روح افلاکی داده و همنشینی با زائران و مجاوران ائمه اطهار بخشی از هویت این آثار شده است.
وی تصریح کرد: بازآفرینی قرآنهای یادشده که برای نخستین بار در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در حال انجام هستند از چند جهت قابل تأمل و بررسی است. نخست اینکه در این طرح بزرگ، برای هر نسخه از قرآنهای منتسب به ائمه اطهار(ع) یک نرم‌افزار جداگانه طراحی شده و رسم‌الخط مخصوص برای هر قرآن به صورت اختصاصی در این نرم‌افزار استفاده شده است به صورتیکه در این طرح برای هر کدام از دستخط های منتسب به پیامبر اکرم ، امام علی، امام حسن، امام حسین، امام سجاد، امام صادق، امام موسی کاظم، امام رضا ، امام هادی و امام حسن عسکری علیهم السلام با استفاده از رسم‌الخط موجود در قرآن منتسب به هرکدام از ائمه اطهار یک نرم‌افزار جداگانه و مجموعاً ۱۲ نرم‌افزار طراحی شده و مجموع این نرم‌افزار‌ها در یک نرم‌افزار جامع با نام کامل «برنامه جامع احیاء دستخط و بازآفرینی قرآنهای منتسب به ائمه اطهار» و نام اختصاری «نرم‌افزار تطهیر» گرد آوری شده است.
وی با اشاره به گنجینه پنهان موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی تصریح کرد: با توجه به اینکه تعداد قرآنهای منتسب به هر کدام از ائمه اطهارعلیهم السلام در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی گاهی بیش از یک نسخه است؛ از این رو برای تهیه این نرم‌افزار فقط از یکی از نسخه‌ها استفاده شده است.
رابعی در تشریح این مطلب بیان کرد: برای بازآفرینی مجموعه قرآنهای منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام از قرآنهای شماره۱و ۶ منسوب به امام علی، قرآن شماره ۱۳ منسوب به امام حسن، قرآن شماره ۳۳۸۲ منسوب به امام حسین، قرآن شماره ۱۶ منسوب به امام سجاد، قرآن شماره ۳۵ منسوب به امام صادق، قرآن شماره ۱۵۸۶ منسوب به امام رضا و قرآن شماره ۲ منسوب به امام موسی بن جعفر استفاده شده است و قرآن منتسب به امام هادی نیز با مساعدت موزه کاخ گلستان تهران ، قرآن منسوب به امام حسن عسکری علیه السلام با مساعدت موزه حرم حضرت معصومه سلام الله علیها ، قدیمیترین قرآن کشف شده موجود در جهان با مساعدت کتابخانه کدبوری دانشگاه بیرمنگام و نامه منسوب به دستخط حضرت رسول اکرم (ص) با همکاری موزه بحرین در این طرح مورد استفاده قرار گرفته است.
یک صفحه از قرآن بازآفرینی شده منسوب به امام حسن عسکری علیه السلام 
یک صفحه از قرآن منسوب به امام حسن عسکری علیه السلام
وی ادامه داد: به جز یکی دو مورد از قرآنهای منتسب به ائمه اطهار که تقریباً تمام قرآن کریم هستند، اغلب نسخه‌های موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی و سایر کتابخانه ها و موزه ها بخشی از یک سوره یا حزب یا جزء قرآن کریم است که در طرح بازآفرینی، کل قرآن با همان رسم الخط که منسوب به ائمه اطهار (ع) است، تهیه شده است. در برخی نسخه‌ها نیز به دلیل محدود بودن صفحات، برخی از حروف و یا یک شکل از حرف در اتصالات یافت نمی‌شد که با ترکیب دو یا سه حرف از حروف همان نسخه، با توجه به قواعد خوشنویسی آن حرف یا شکل اتصال مورد نظر تولید شده و در نرم‌افزار مربوط مورد استفاده قرار گرفته است. برای مثال در قرآن شماره ۱۳ که منتسب به حضرت امام حسن مجتبی (ع) است با توجه به عدم وجود حرف «عین» به صورت مفرد، از ترکیب شکل‌های دیگر حرف «عین» و حرف «جیم» این شکل از حرف «عین» با توجه به رسم الخط موجود در همان نسخه تولید و در نرم‌افزار مربوط استفاده شد.
وی با بیان اینکه از این نرم‌افزار فقط در نگارش آیات قرآن کریم و احادیث متقن ائمه اطهار(ع) مورد استفاده قرار خواهد گرفت، گفت: تاکنون علاوه بر ۱۲ جلد قرآن نفیس با دستخط ائمه اطهار(ع) و تعداد زیادی از ادعیه و زیارات ، کتاب‌های نهج الفصاحه ، نهج‌البلاغه ، صحیفه سجادیه ، رساله حقوق ، عیون اخبار الرضا ، رساله ذهبیه ،نیز با رسم‌الخط منتسب به پیامبر اکرم ، امام علی ، امام سجاد و امام رضا علیهم‌السلام در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی تولید شده است.
وی در معرفی نسخه iبازآفرینی‌شده از قرآن منسوب به امام حسن عسکری علیه السلام گفت: پس از نگارش این قرآن افرادی با سلیقه شخصی خود اقدام به اعراب‌گذاری، نقطه‌گذاری و درج علائم و تزئیناتی کرده‌اند که گاه باعث تحریف و تغییر معانی آیات شده است که با توجه به نامفهوم بودن بسیاری از این موارد می‌توان گفت این اختلافات ناشی از اشتباه و قصور شخص نقطه‌گذار بوده است.
حمید رابعی با اظهار تاسف از اینکه تعداد زیادی از اوراق قرآنهای منسوب به ائمه اطهار در قرون گذشته به دليل شرايط نگهداری نامناسب دچار تخريب شده‌اند تصریح کرد با عنایت خاص حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام امروز تمام این قرآنها احیا و بازآفرینی شده اند
او افزود: کتابخانه مرکزی و موزه قرآن آستان قدس رضوی با در اختيار داشتن بيشترين تعداد قرآن منتسب به ائمه اطهار(ع) در کل دنيا به عنوان يکی از کانون‌های مهم جهت مراجعه محققان، هنرمندان و مشتاقان کلام وحی است و خوشبختانه شرايط مطلوبی برای نگهداری و نمايش اين اوراق متبرک در اختيار دارد که بازآفرينی اين قرآنها به عنوان بخشی از اقدامات آستان قدس رضوی جهت نشر معارف اسلامی مورد توجه مسئولان اين آستان مقدس قرار دارد.
رابعی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: بهترين روشی که بدون دستکاری در نسخه‌های اصلی بتوان اين صفحات را احيا کرد و در اختيار عموم قرار داد، استخراج رسم‌الخط موجود از هر نسخه است که با توجه به صفحات موجود و تبديل آن به يک نرم‌افزار جامع اين امکان هم اکنون فراهم شده است. در اين طرح ضمن حذف زوايد از نسخه‌های اصلی مانند نقوش، حرکات، نقاط و ساير زوايد که پس از نگارش اوليه و توسط اشخاص ديگر اضافه شده‌اند، تمام کلام الله مجيد با رسم‌الخط منسوب به هرکدام از ائمه اطهار(ع) آماده شده و همچنين صفحاتي که در نسخه‌های اصلی طی قرون گذشته مخدوش و يا مفقود شده‌اند و خوانايي آن را عليرغم ترميم، دچار مشکل کرده است با کيفيت بالا در دسترس خواهند بود.
